Já, ég vel dómstólaleiðina. Það geri ég áhyggjulaust.

Einfaldir útreikningar, sjá hér, staðfesta að útreikningar InDefence á kostnaði við dómstólaleiðina eru réttir. Með einföldum útreikningum er hægt að staðfesta að kostnaðurinn við dómstólaleiðina er af þeirri stærðargráðu sem InDefence reiknar hann.

Mín niðurstaða er því sú að:

• Það er ekkert þannig að Icesave kosti 47 ma. eins og stjórnvöld halda fram.
• Það er ekkert þannig að dómstólaleiðin kosti 500 ma. eins og stjórnvöld halda fram.

Það er hins vegar hægt að treysta tölunum frá InDefence. Sjá nánar hér. Þeirra mat er þetta: 

• 75 ma. kostar það okkur ef við samþykkjum Icesave.
• 140 ma. kostar það okkur ef við töpum dómsmálinu algjörlega.

Þetta eru hinir raunverulegu valkostir sem þjóðin stendur frammi fyrir.

Ég trúi að Lárus Blöndal fari með rétt mál varðandi réttarstöðu okkar. Ég trúi því að við annað hvort vinnum málið fyrir dómstólum eða verðum dæmd til að tryggja lágmarks innistæður upp á 20.887 evrur per reikning. Í báðum tilfellum mun ríkissjóður ekki þurfa að greiða krónu. Þrotabú Landsbankans á fyrir þessum dómi.

Ég trúi líka áliti þeirra lögspekinga sem lögðu fram sína umsögn um Icesave 3 fyrir fjárlaganefnd, þar sem fram kom að afar ólíklegt er að við verðum dæmd til að tryggja allar innistæður að fullu.

Ég er tilbúinn út frá þessum forsendum að fara dómstólaleiðina að gambla með það að geta hugsanlega lent í því að borga 140 ma í stað þess að þurfa með vissu að borga 75 ma. Með þessu er ég að gambla með 65 ma. (140 - 75 = 65 ma.)

Ég þykist líka vita að Bretar og Hollendingar eru EKKI tilbúnir að gambla í þessu máli með það undir að geta tapað 1.200 ma. Gerum okkur grein fyrir því að ef við vinnum málið fyrir Hæstarétti Íslands þá fá þeir ekki krónu. Tapi þeir málinu fyrir Hæstarétti Íslands þá tapa þeir 1.200 ma.

Gerum okkur líka grein fyrir því að ef við verðum dæmd til þess að tryggja lágmarks innistæður, 20.887 evrur per reikning, þá verður þrotabú Landsbankans gert að greiða Bretum og Hollendingum 630 ma. en það er kostnaðurinn við að tryggja þessar lágmarks innistæður. Það þýðir að Bretar og Hollendingar tapa 570 ma. miðað við fyrirliggjandi Icesave samning þar sem gert er ráð fyrir að þeir fái 1.200 ma.

Aðeins með því að þeir vinni málið og við dæmd til að tryggja allar innistæður að fullu fá þeir út úr dómsmáli eitthvað í líkingu við Icesave samninginn. Og hverjar eru líkurnar á því? 5% til 10%?

• Löngu áður en Hæstiréttur Íslands fær málið í sínar hendur þá semja Bretar og Hollendingar og hirða sína 1.200 ma. úr þrotabúinu án þess að nokkur ríkisábyrgð fylgi eða greiðsla frá ríkinu. Með slíkum samningi fá Bretar og Hollendingar 94% af núverandi Icesave samningi.
• Slíkan samning gætu þeir klárað fyrir hádegi á morgun með Steingrími J. Það þarf engin lög frá Alþingi til að ganga frá slíkum samning. Það er bara vegna þess að Bretar og Hollendingar vilja fá ríkisábyrgð og 75 ma. til viðbótar við það sem er í þrotabúi Landsbankans að þessi Icesave samningur fór aftur fyrir þing og þjóð.  

Tapi Bretar og Hollendingar þessu máli fyrir dómstólum þá tapa þeir 1.200 ma. Hverjar eru líkurnar á því? 20% til 30%? Myndu ríkisstjórnir Bretlands og Hollands þola það? Eru þessar ríkisstjórnir til í slíkt gambl?

Verði Íslendingar dæmdir til að greiða lágmarks trygginguna, sem margir telja líklega niðurstöðu, þá greiðir þrotabúið út 630 ma. Þá fellur ekki króna á íslenska ríkið. Þrotabúið á í dag í peningalegum eignum 700 ma. Bretar og Hollendingar tapa hinsvegar 570 ma. miðað við fyrirliggjandi Icesave samning. Myndu ríkisstjórnir Bretlands og Hollands þola það? Eru þessar ríkisstjórnir til í slíkt gambl?

Nei, löngu áður en málið fer í hendur Hæstaréttar Íslands þá verða Bretar og Hollendingar búnir að gleyma öllu um ríkisábyrgðir og einhverjum smá greiðslum úr ríkissjóði Íslands. Þeir taka þrotabúið og fá þar með 94% af sínum kröfum.

Já, ég er tilbúinn að fara dómstólaleiðina og með því gambla með 65 ma. Það geri ég áhyggjulaust.

Samningsbrotamál líklegast

Versta niðurstaða úr dómsmáli 200 milljarðar.

Ingvi Hrafn á þakkir skyldar fyrir góðan þátt á ÍNN í gær með Lárusi Blöndal samningamanni í samninganefnd Íslands um Icesave. Eins var Lárus mjög góður og skýrði vel út þennan samning þannig að allir þeir sem á horfðu urðu miklu fróðari á eftir.

Það eina sem ég skildi ekki þegar ég horfði á þáttinn í gær var þegar Lárus fór að tala um þann kostnað sem gæti fallið á ríkissjóð, tapaðist málið fyrir dómstólum og við dæmd til að tryggja allar innistæður að fullu.

Þegar Lárus fór að tala um 300, 400 og jafnvel 500 milljarða vaxtakostnað sem gæti fallið á okkur færi dómsmálið á versta veg þá missti ég alveg áttirnar. 

Ég ætlað mér aldrei að fara út í það að vaxtareikna þetta dæmi en ef þessar útskýringar er það eina sem okkur býðst, tölur ekki studdar neinum útreikningum, þá á greinilega að setja það í hendurnar á almenningi að finna út úr þessu.

Til að reyna að skilja þessar tölur þá setti ég upp eins einfalt dæmi og hægt er út frá því sem við vitum.

• Við vitum að allur Icesave pakkinn var, 09.01.2011, rétt rúmir 1.200 ma.
• Við vitum að til að tryggja lámarksinnistæðu, 20.887 evru per reikning þá kostar það 630 ma.
• Lárus Blöndal sagði okkur í gær að "peningalegar eignir" þrotabús Landsbankans eru um 700 ma, það er þrotabúið á í dag um 700 ma. í reiðufé.
• Lárus Blöndal sagði okkur líka í gær að eins og staðan væri í dag myndi öllum greiðslum vegna Icesave ljúka fyrir 2016.

Fari málið fyrir dómstóla þá getum við valið tvær leiðir:

A) Borga þó svo dómsmál verði í gangi

B)  Borga ekkert nema við verðum dæmd til þess.

Við skulum gefa okkur að dómsmálið fari á versta veg og við eftir fjögur ár, 2015, verðum dæmd til þess að tryggja allar innistæður að fullu. Um 1.200 ma. munu þá falla með vöxtum á ríkissjóð. Segjum með 6% vöxtum frá og með árbyrjun 2010.

Leið A) 

Við veljum að borga og setja þrotabú Landsbankans upp í Icesave eftir því sem greiðslur berast þó svo dómsmálið sé í gangi. Þá lítur greiðsluflæðið út eins og sést á töflunni hér fyrir neðan. Vaxtakostnaðurinn verður 162 ma.

• Á árinu 2010 falla á okkur 1.200 ma. Miðað við 6% vexti falla á árinu á okkur í vexti kr. 72 ma.
• Á árinu 2011 þá greiðum við Bretum og Hollendingum það fé sem er til í þrotabúinu, 700 ma. Eftirstöðvar eru þá 500 ma. og vextir af 500 ma. á ári eru 30 ma.
• Næstu fimm árin fram til 2016 koma þessir 500 ma. inn í þrotabúið, 100 ma. á ári. Vextir á eftirstöðvunum árið 2012 eru 24 ma., árið 2013 eru þeir 18 ma. svo 12 ma. og að lokum 6 ma. Samtals gera þetta 162 ma. í vexti.

Leið B)

Við veljum að borga ekki neitt úr þrotabúi Landsbankans vegna Icesave fyrr en við verðum dæmd til þess og gerum ráð fyrir því að það gerist 2015. Þá töpum við málinu stórt og þá fellur á ríkissjóð öll upphæðin, 1.200 ma. Þessi upphæð fellur öll á ríkisjóð með fullum vöxtum frá ársbyrjun 2010 og til ársins 2015. Þegar dómur fellur 2015 þá borgum við út það sem þá er til í þrotabúinu. Sjá töflu B) hér fyrir neðan. Ef við gerum þetta svona þá er vaxtakostnaðurinn 366 ma. Nú erum við farin að nálgast aðeins þær tölur sem Lárus Blöndal er að tala um.

En gleymum því ekki að þessir 700 ma. sem eru til í reiðufé í þrotabúinu í dag það fé hlýtur að vera geymt á vöxtum á einhverjum reikningum, í þýskum ríkisskuldabréfum eða eitthvað. Það fé hlýtur að safna vöxtum meðan við bíðum dóms og féð er í okkar vörslu. Við erum að fá um 2,5% vexti á gjaldeyrisforðann sem við tókum að láni hjá AGS og er geymdur í banka í BNA. Við skulum ætla að þrotabúið geti ávaxtað þetta fé með 3% vöxtum og þá lítur dæmið út eins og sést í töflu C). Vextirnir sem þrotabúið fær við það að greiða ekkert út og ávaxta féð er 171 ma.

Kostnaður ríkissjóðs vegna vaxta fyrir að borga ekkert fyrr en við verðum dæmd til þess er því 366 ma. - 171 ma.  =  195 ma.

 

Hér er mjög einföld sviðsmynd af þeirri stöðu sem nú er uppi veljum við að hafna Icesave samningnum og fara dómstólaleiðina. Ég vil hafa alla fyrirvara á þessum útreikningum enda eru þeir eingöngu ætlaðir til að skynja stærðargráðu þess vaxtakostnaðar sem við stöndum frammi fyrir höfnum við Icesave og töpum málinu algjörlega fyrir dómi. Samkvæmt þessum einföldu útreikningum þá verður vaxtakostnaður okkar að fara dómstólaleiðina samt aldrei meiri en um 200 ma.

• Íslendingar hafa alla tíð sagst vilja borga og ef við veljum leið A) í þessum málaferlum og byrjum strax að borga inn á Icesave það sem er til í þrotabúinu þá mun versta niðurstaða úr málaferlum kosta okkur þessa 47 ma. sem ríkið gerir ráð fyrir að falli á ríkissjóð plús vextir upp á  162 ma, samtals 209 ma.
• InDefence metur þennan kostnað 140 ma., sjá nánar hér, enda gera þeir ráð fyrir lægri vöxtum en þessum 6% sem ég miða við. 

Ég get ekki skilið að versta niðurstaða fyrir dómstólum muni kosta ríkissjóð einhverja 500 milljarða eins og Lárus Blöndal vill halda fram.

Ég ítreka þá ósk mína að þessir útreikningar Lárusar / samninganefndarinnar verði lagðir fram svo menn eins og ég sem fyrirmunað er að reikna svona hluti út í huganum yfir sjónvarpsþætti, getum skilið hvernig þessir 500 ma. verða til.

Jafnframt vil ég benda á að ef við verðum dæmd til að tryggja lágmarksinnistæður, 20.887 evrur per reikning, sem að mati margra er líklegasta niðurstaðan í dómsmáli, þá mun það kosta 630 ma. Í þrotabúinu eru til í dag í reiðufé 700 ma. svo slík niðurstaða myndi ekki kosta ríkisjóð krónu. Slík niðurstaða í dómsmáli væri sigur fyrir okkur og fyrir þá sem vilja ekki borga krónu. Ég tala nú ekki um ef við vinnum málið og eigum ekki að greiða neitt. Fyrrum lánadrottnar Landsbankans sem nú bíða þess hvað kemur í þeirra hlut úr þrotabúinu myndu fagna þeirri niðurstöðu því þá verða þessir 1.200 ma. þeirra.

• Bretum og Hollendingum mun sjálfsagt standa til boða á meðan málaferlunum stendur að taka þrotabúið upp í kröfur sínar en án ríkisábyrgðar og án þess að króna falli á almenning á Íslandi vegna þessa máls.
• Slíkan samning þyrfti ekki að leggja fyrir Alþingi. Þetta geta embættismennirnir klárað því það er bara vegna kröfu Breta og Hollendinga um að fá aukalega 47 ma. og ríkisábyrgð að þetta mál endaði aftur fyrir þingi og þjóð. Bretar og Hollendingar gætu klárað þetta mál með Steingrími J fyrir hádegi á morgun ef þeir vildu.

Þeir hljóta að vega það og meta, Bretar og Hollendingar, hvort þeir vilja taka áhættuna af málaferlum og fá hugsanlega ekkert eða hirða þrotabúið og fá 96% af sínum kröfum.

Er þessi dómstólaleið ekki bara góð leið til að leiða þetta mál til lykta?

 

 

Réttlætir ekki herferð Breta og Hollendinga

Icesave 3 kostar 25-230 milljarða. Dómstólaleiðin 0-140 milljarða.

Valið sem við stöndum frammi fyrir eftir að forsetinn synjaði Icesave lögunum staðfestingar er:

• Icesave 3 sem mun kosta okkur 25 til 230 milljarða
• Dómstólaleiðin sem mun kosta okkur 0 til 140 milljarða 

Ég vil benda áhugasömum á þessar umsagnir hér um Icesave 3.

• Umsögn InDefence
• Umsögn lögspekinganna 
• Umsögn Seðlabankans 
• Umsögn GAM Management
• Umsögn IFS-Greiningar

Í umsögn InDefence er að finna eina matið sem ég hef sé á því hvað það mun kosta þjóðina ef dómstólaleiðin verður farin.

Þetta eru niðurstöður InDefende. Sjá töflu bls 49 í greinargerð þeirra:

• 140 milljarða mun það kosta ríkið ef málaferlin tapast algjörlega.
• 22 milljarða mun það kosta ríkið ef við verðum dæmd til að tryggja lámarksinnistæður, rúmlega 20 þúsund evrur per reikning.
• 0 milljarða mun það kosta ríkið ef við vinnum málaferlin.

Þá er rétt að hafa eftirfarandi í huga:

• 75 milljarða mun Icesave 3 kosta okkur að mati InDefence.
• 25 til 230 milljarða mun Icesave 3 kosta okkur að mati að mati GAM Management.
• 47 milljarða  mun Icesave kosta skv. stjórnvöldum.

Miðað við lögfræðiálitið þá er líklegasta niðurstaðan í dómsmáli að við verðum dæmd til að tryggja allar innistæður upp að rúmlega 20 þúsund evrum. Það mun kosta okkur 22 milljarða, að mati InDefence.

Í umsögn lögmannanna er talið mjög ólíklegt að við töpum málinu algjörlega og verðum dæmd til að tryggja allar innistæður að fullu en það mun kosta okkur 140 milljarða að mati InDefence.

Valið sem við stöndum frammi fyrir er:

• Icesave 3 sem mun kosta okkur 25 til 230 milljarða
• Dómstólaleiðin sem mun kosta okkur 0 til 140 milljarða 

Er þetta svo erfitt val, hafandi í huga að Bretar settu hryðjuverkalög á ríkissjóð og Seðlabankann og frystu með því inni í J.P. Morgan bankanum í London gull- og gjaldeyrisforða þjóðarinnar á ögurstundu og lýstu því síðan yfir í heimspressunni að Ísland væri gjaldþrota?

Er þetta svo erfitt val?

 

 

Afar ólíkir kostir en síðast

Ekki byrjar hún vel kynningin á Icesave 3.

Ekki byrjar hún vel kynningin á nýjasta Icesave samningnum. Lárus Blöndal kemur fram með tölur í þessu viðtali um væntanlegan kostnað þjóðarinnar af Icesave 3 sem eru í engu samræmi við önnur gögn í málinu.

Í umsögn GAM Management sem lögð var fyrir þingið í janúar, sjá hér,  eru reiknaðar út nokkrar mögulegar sviðsmyndir vegna Icesave 3. Niðurstaða þessara sérfræðinga er að Icesave 3 muni kosta þjóðina 25 til 230 milljarða. Engir þeirra óháðu aðila sem reiknað hafa og metið væntanlegan kostnað þjóðarinnar af Icesave 3 hafa komist að sömu bjartsýnis niðurstöðu sem ríkisstjórnin og Lárus Blöndal eru að kynna, að Icesave 3 muni kosta ríkissjóð 47 milljarða.

InDefence reiknar þennan kostnað 75 milljarða, sjá hér. 

Þá segist Lárus bjartsýnn á að þrotabú Landsbankans muni duga fyrir Icesave.

Ljóst er að Bretar og Hollendingar deila þessari bjartsýni ekki með Lárusi. Teldu Bretar og Hollendingar að þrotabú Landsbankans dygði fyrir þessum skuldbindingum þá væru þeir ekki að sækja það svona fast að ríkissjóður gangist í ábyrgðir fyrir því sem þeir gera ráð fyrir að standi út af borðinu þegar þrotabúið er uppgert.

Ef Bretar og Hollendingar væru sammála þessu mati Lárusar að þrotabú Landsbankans muni duga fyrir Icesave þá væri þeir ekki að fara fram með þennan Icesave samning og þeir væru þá ekki að krefjast þess að fá ríkisábyrgð á samninginn.

Nú þegar forsetinn hefur vísað Icesave 3 til þjóðarinnar þá er mikilvægt að fram fari heiðarleg umræða um samninginn, kosti hans og galla.

Mikilvægt er að stjórnvöld og samningamenn leggi fram réttar upplýsingar og kynni raunsanna mynd af samningnum.

Það að koma fram með ótrúverðugar bjartsýnisspár og mála samninginn miklu bjartari litum en tilefni er til er ekki að hjálpa neinum í þessu máli.

 

Skýrir kostir í stöðunni

Forsetinn sjálfum sér samkvæmur

Með því að synja aftur lögum um Icesave staðfestingar og vísa þeim til þjóðarinnar þá er forsetinn sjálfum sér samkvæmur. Hann notar nú sömu rök og sömu ástæður og hann notaði þegar hann vísaði Icesave 2 samningnum til þjóðarinnar.

Icesave 3 er í eðli sínu sami samningur og Icesave 2. Bara aðeins lægri vextir fyrstu árin. Þess vegna hefði það verið sérstakt að vísa bara Icesave 2 til þjóðarinnar en ekki Icesave 3.

Í þessu ölduróti sem hér hefur gengið yfir stendur forsetinn fastur fyrir, trúr sínum eigin rökum og fyrri ákvörðunum og lætur hótanir og heimsendaspár ekki villa sér sýn.

Fyrir þetta á forsetinn þakkir skyldar.  

----- o ---- 

Nú er komið að þjóðinni að hrinda af höndum sér fyrirætlunum stjórnvalda og erlendra ríkja að velta skuldum gjaldþrota fjármálastofnunar yfir á launafólk og skattgreiðendur á Íslandi.

Þessir stjórnmálamenn og þessi stjórnvöld eru búin að skuldsetja þetta samfélag nóg. Látum þessa stjórnmálamenn og þessi stjórnvöld ekki skuldsetja okkur enn frekar.

Göngumst ekki í ábyrgð fyrir skuldir gjaldþrota banka.

Höfnum Icesave 3 í komandi þjóðaratkvæðagreiðslu.

Forsetinn staðfestir ekki

Þjóðin er að taka Icesave úr höndum þingsins. 39.035 undirskriftir á www.kjosum.is

Það er ljóst að þjóðin er að taka Icesave úr höndum þingsins. það rignir inn undirskriftum á vefnum http://www.kjosum.is.

Enda ekki nema von. Engin haldbær rök hafa verið lög fyrir þjóðina hvers vegna hún á að taka á sig þessar skuldbindingar.

"Af því bara" eru engin rök.

"Betri samningur en síðast" eru heldur engin rök.

"Óvissa er um niðurstöður dómsmáls" eru heldur engin rök

Eftir að Bretar settu á okkur hryðjuverkalög, lýstu því yfir að Ísland væri gjaldþrota og frystu inni í útibúi J.P. Morgan í London gull- og gjaldeyrisforða þjóðarinnar þá er ekki hægt að tefla fram einhverjum sanngirnissjónarmiðum í þessu máli gagnvart okkur Íslendingum

Þessi samningur er í eðli sínu sami samningur og Davíð Oddsson og Árni Mathiesen skrifuðu undir á sínum tíma.

Fyrstu árin eru jú aðeins lægri vextir en síðast en svo fara vextir að sveiflast með einhverjum millibankavöxtum sem engin veit hverjir verða. Þá er búið að fella út nokkur ákvæði í eldri samningum sem voru sett inn í þeim tilgangi einum að niðurlægja okkur sem þjóð.

Það að þessi samningur er orðin "svo hagstæður" eins og kynnt hefur verið er vegna nýrra upplýsinga frá Landsbankanum að nú er gert ráð fyrir hærri endurheimtum úr þrotabúinu. Auk þess sem gengi krónunnar hefur styrks frá því fyrir ári.

Að öðru leiti er allt óbreytt. Sjá nánar hér á blogginu.

• Icesave 3 kostar 25 - 230 ma. Versta niðurstaða fyrir dómstólum 140 ma.

• Dómstólaleiðin kostar að hámarki 140 milljarða.

• Dómstólaleiðin kostar að hámarki 140 milljarða. Icesave 2 hefði kostað 507 milljarða

• Umsögn Seðlabankans um Icesave 3 gagnslaust plagg.

• Tapist Icesave fyrir dómstólum kostar það max. 140 milljarða. Icesave 3 kostar 75 milljarða.

• Enn leggja hagfræðiprófessorar fram rök í Icesave deilunni sem "meika engan sens".

 

Þetta mál á að taka úr höndum þingsins eins og síðast. Ef við og börnin okkar eigum að borga þetta þá skulum við í það minnsta hafa samþykkt það í þjóðaratkvæðagreiðslu.

http://www.kjosum.is.

Icesave-samningur samþykktur

Þjóðin er að taka Icesave úr höndum þingsins. 27.257 undirskriftir á www.kjosum.is

Það er ljóst að þjóðin er að taka Icesave úr höndum þingsins. það rignir inn undirskriftum á vefnum http://www.kjosum.is.

Enda ekki nema von. Engin haldbær rök hafa verið lög fyrir þjóðina hvers vegna hún á að taka á sig þessar skuldbindingar.

"Af því bara" eru engin rök.

"Betri samningur en síðast" eru heldur engin rök.

"Óvissa er um niðurstöður dómsmáls" eru heldur engin rök

Eftir að Bretar settu á okkur hryðjuverkalög, lýstu því yfir að Ísland væri gjaldþrota og frystu inni í útibúi J.P. Morgan í London gull- og gjaldeyrisforða þjóðarinnar þá er ekki hægt að tefla fram einhverjum sanngirnissjónarmiðum í þessu máli gagnvart okkur Íslendingum

Þessi samningur er í eðli sínu sami samningur og Davíð Oddsson og Árni Mathiesen skrifuðu undir á sínum tíma.

Fyrstu árin eru jú aðeins lægri vextir en síðast en svo fara vextir að sveiflast með einhverjum millibankavöxtum sem engin veit hverjir verða. Þá er búið að fella út nokkur ákvæði í eldri samningum sem voru sett inn í þeim tilgangi einum að niðurlægja okkur sem þjóð.

Það að þessi samningur er orðin "svo hagstæður" eins og kynnt hefur verið er vegna nýrra upplýsinga frá Landsbankanum að nú er gert ráð fyrir hærri endurheimtum úr þrotabúinu. Auk þess sem gengi krónunnar hefur styrks frá því fyrir ári.

Að öðru leiti er allt óbreytt. Sjá nánar hér á blogginu.

• Icesave 3 kostar 25 - 230 ma. Versta niðurstaða fyrir dómstólum 140 ma.

• Dómstólaleiðin kostar að hámarki 140 milljarða.

• Dómstólaleiðin kostar að hámarki 140 milljarða. Icesave 2 hefði kostað 507 milljarða

• Umsögn Seðlabankans um Icesave 3 gagnslaust plagg.

• Tapist Icesave fyrir dómstólum kostar það max. 140 milljarða. Icesave 3 kostar 75 milljarða.

• Enn leggja hagfræðiprófessorar fram rök í Icesave deilunni sem "meika engan sens".

 

Þetta mál á að taka úr höndum þingsins eins og síðast. Ef við og börnin okkar eigum að borga þetta þá skulum við í það minnsta hafa samþykkt það í þjóðaratkvæðagreiðslu.

http://www.kjosum.is.

„Hið ömurlegasta mál“

22.165 undirskriftir komnar á www.kjosum.is

Um tuttugu og eitt þúsund manns hafa frá því á föstudag skrifað undir áskorun til forseta Íslands að synja lögum um Icesave 3 staðfestingar.

Þegar ég skrifaði undir þessa áskorun um hádegi á laugardag þá höfðu rétt rúmlega þúsund manns skrifað undir. Síðan þá hafa um tuttugu og eitt þúsund manns undirritað áskorunina.

Slóðin er http://www.kjosum.is

Ég hvet alla til að undirrita þessa áskorun.

Lokaumræða um Icesave-frumvarp

Nýr undirskriftarlisti vegna Icesave 3 kominn fram. Slóðin er: www.kjosum.is

Nýjum  undirskriftarlista vegna Icesave 3 hefur verið hrundið af stað á netinu. Þennan undirskriftarlista er að finna á slóðinni: www.kjosum.is

Þar segir meðal annars: 

Samstaða gegn Icesave eru samtök fjölmargra aðila sem stofnuð eru til þess að berjast gegn því að Ríkissjóður Íslands taki á sig ábyrgð á Icesave- innlánsreikningum Landsbankans í Bretlandi og Hollandi. Samtökin hafa hrint af stað undirskriftasöfnun til að skora á forseta Ísland að staðfesta ekki ný lög sem fela í sér ábyrgð ríkissjóðs á Icesave og vísa þeim til þjóðarinnar.

Samstaða minnir á að samkvæmt lögum sem giltu í EES við hrun íslensku bankanna haustið 2008 var ábyrgð innistæðna ekki á ríkissjóði heldur þvert á móti var ríkisábyrgð bönnuð. Lámarksábyrgð sem getið var um í lögum var á hendi ábyrgðasjóða innistæðueigenda sem bankar greiddu í. Viðurkennt er að þetta kerfi var aldrei hugsað til að mæta kerfishruni. Sú ákvörðun breskra og hollenskra ríkisstjórna að bæta innistæðueigendum Icesave tjón sitt áður en ljóst væri hvort forgangskröfur yrðu bættar úr þrotabúi LÍ var á þeirra ábyrgð.  

Samstaða bendir á að mikil óvissa er um hvaða upphæð lendir á ríkissjóði því Icesave-samningurinn er háður mörgum  óþekktum aðstæðum og getur upphæð samningsins farið í hundruð milljarða króna og þannig íþyngt framtíð þjóðarinnar með miklum skuldum. Óvissa er um hverjar eignir þrotabús Landsbankans verða, þær eru bundnar til lengri tíma og því háðar mörgum þáttum um verðgildi, s.s. efnahagsþróun almennt og markaðsþróun. Einnig er óvissa vegna mögulegra málaferla sem gætu haft áhrif á forgang krafna vegna Icesave. Mikil óvissa er einnig um gengisþróun krónunnar m.a. vegna of mikilla skulda ríkisins.

Samstaða telur fullyrðingar um að Ísland og íslenskir aðilar verði útilokaðir frá samskiptum og hagstæðum viðskiptum séu ekki byggðar á haldbærum rökum. Reynslan sýnir að slíkar þvinganir komi frá pólitískum stofnunum eins og Evrópska fjárfestingabankanum og renna fljótt út í sandinn. Það hefur sýnt sig að þrátt fyrir höfnun þjóðarinnar á Icesave hafa íslenskir aðilar getað fjármagnað sig á hinum alþjóðlega fjármálamarkaði. Lánshæfi íslenska ríkisins, og þar með trúverðugleiki Íslands sem efnahagslega sjálfstæðrar þjóðar, mun hins vegar bíða mikið tjón ef Alþingi samþykkir mikla óvissa skuldabyrði.

Samstaða telur það vanvirðu við Alþingi og íslensku þjóðina að ríkisstjórnin leggi enn einu sinni fram kröfu um ríkisábyrgð á Icesave, að íslenska þjóðin viðurkenni og greiði skuld sem hún hefur hafnað og henni ber ekki að greiða. Litlu skiptir þó skuldakjör séu betri því ábyrgðinni á allri skuldinni yrði velt yfir á þjóðina með niðurskurði í samfélaginu og meiri skattbyrði um næstu framtíð.

Samstaða telur að Ríkissjóði Íslands beri ekki að gangast undir slíka ábyrgð og hafi lögin sín megin. Hræðsluáróður um tapaðan málstað er byggður á vanþekkingu eða tilfinningum og ætlaður til að hræða almenning.  Málið varðar gjaldþrota banka og kröfur í bú hans. Engu skiptir hvað ESA úrskurðar í málinu, ríkisábyrgð er bönnuð samkvæmt reglum EES samningsins.

Samstaða hvetur landsmenn til þátttöku í undirskriftasöfnun til þess að skora á Forseta Íslands að staðfesta ekki ný Icesave-lög ef Alþingi samþykkir samninginn. Þrátt fyrir hugsanlega aukin meirihluta á Alþingi fyrir málinu nú vegna hagstæðari samningskjara er ljóst að Icesave-samningurinn mun skerða lífsgæði þjóðarinnar með byrðum sem henni er óskylt að bera og því eigi hún sjálf að taka ákvörðun um niðurstöðuna.

Ég hvet alla að fara inn á vefinn  http://www.kjosum.is/  og skrifa þar undir þessa áskorun til forseta Íslands.

Icesave 3 kostar 25 - 230 ma. Versta niðurstaða fyrir dómstólum 140 ma.

Ætlar Sjálfstæðisflokkurinn líka að bregðast þjóð sinni í þessu máli og samþykkja Icesave 3? 

Í hruninu afhjúpaðist hugmyndafræðilegt gjaldþrot þessarar bresk-, bandarísku hægristefnu sem  stjórnað hefur för í Sjálfstæðisflokknum síðustu tvo áratugi.

Stefna flokksins í Icesave málinu er það eina sem ég hef verið sáttur við hjá flokknum eftir hrun.

Nú er það búið líka.

Ég vil benda þeim sem áhuga hafa á þessar umsagnir hér um Icesave 3.

• Umsögn InDefence
• Umsögn lögspekinganna 
• Umsögn Seðlabankans 
• Umsögn GAM Management
• Umsögn IFS-Greiningar

Í umsögn InDefence er að finna eina matið á því hvað það mun kosta þjóðina ef dómstólaleiðin verður farin.

Þetta eru niðurstöður InDefende. Sjá töflu bls 49 í greinargerð þeirra:

• 140 milljarða mun það kosta ríkið ef málaferlin tapast algjörlega.
• 22 milljarða mun það kosta ríkið ef við verðum dæmd til að tryggja lámarksinnistæður, rúmlega 20.000 evrur per reikning.
• 0 milljarða mun það kosta ríkið ef við vinnum málaferlin.

Þá er rétt að hafa eftirfarandi í huga:

• 75 milljarða mun Icesave 3 kosta okkur að mati InDefence.
• 25 til 230 milljarða mun Icesave 3 kosta okkur að mati að mati GAM Management.

Miðað við lögfræðiálitið þá er líklegasta niðurstaðan í dómsmáli að við verðum dæmd til að tryggja allar innistæður upp að rúmlega 20.000 evrum. Það mun kosta okkur 22 milljarða, skv InDefence.

Í umsögn lögmannanna er talið mjög ólíklegt að við töpum málinu algjörlega og verðum dæmd til að tryggja allar innistæður að fullu en það mun kosta okkur 140 milljarða, skv InDefence.

Valið sem við stöndum frammi fyrir er:

• Icesave 3 sem mun kosta okkur 25 til 230 milljarða
• Dómstólaleiðin sem mun kosta okkur 0 til 140 milljarða 

Ástæða þess að Icesave samningarnir eru okkur svo óhagstæðir eru þau ótrúlegu ákvæði að Bretar og Hollendingar fá af einhverjum furðulegum ástæðum í sinn hlut 49% af eignum Landsbankans. Vegna þessa ákvæðis sem InDefence kallar "Pari Passu" í greinargerð sinni, sjá bls 22, þá fær skilanefnd Landsbankans bara 51% af eignum bankans til að borga upp í Icesave kröfur Breta og Hollendinga. Það sem þá stendur eftir vegna Icesave fellur á bændur, sjómenn og launafólk á Íslandi.

Þetta "Pari Passu" ákvæði í Icesave samningunum stangast á við íslensk lög og lög og reglur ESB. Þetta ótrúlega ákvæði hafa margir bent á, m.a. Ragnar Hall, og sagt að það eigi að vera skýlaus krafa okkar Íslendinga að fara eigi að lögum í skiptum á þrotabúi Landsbankans.

Verði dómstólaleiðin farin, það er við höfnum þessum Icesave 3 samningi, þá höfum við allt þrotabú Landsbankans óskipt undir til að borga það sem við hugsanlega verðum dæmd til að borga.

Þess vegna er dómstólaleiðin okkur svo hagkvæm. Með henni fáum við allt þrotabú Landsbankans í hendurnar. Þessi leið kostar okkur í versta falli 140 milljarða. Líklegasta niðurstaðan úr málaferlunum kostar okkur 22 milljarða.

Eftir að við urðum fyrir einhverri svívirðilegustu árás sem nokkurt land Evrópu hefur orðið fyrir frá stríðslokum, þegar Bretar settu hryðjuverkalög á Seðlabanka Íslands og ríkisjóð og frystu með því inni í London gull- og gjaldeyrisforða okkar Íslendinga þá er löngu orðið tímabært að við höfnum þessum Icesave nauðasamningum í eitt skipti fyrir öll og segjum Bretum og Hollendingum að ef þeir vilji að bændur, sjómenn og launafólk á Íslandi tryggi innistæður á þessum Icesave reikningum þá verði það ekki gert nema að undangengnum dómi. 

Með því að frysta inni í London gull- og gjaldeyrisforða okkar Íslendinga þá hafa Bretar fyrirgert öllum rétti sínum að við Íslendingar nálgumst þetta mál af sanngirni og farin verði einhver samningsleið í þessu máli. Hvað þá að við látum þá fá þvert á lög og reglur 49% af eignum þrotabús Landsbankans.

Það átti að hætta öllum samningaviðræðum við þetta fólk eftir að þjóðin felldi síðasta Icesave samning í þjóðaratkvæðagreiðslu.

Eftir þjóðaratkvæðagreiðsluna þá er þetta þing umboðslaust í þessu máli. Eftir þjóðaratkvæðagreiðsluna þá fer þetta þing umboðslaust af stað að semja á ný.

Þennan samning eigum við að taka úr höndum þingsins, setja í aðra þjóðaratkvæðagreiðslu og fella hann þar. Vegna þessa svívirðilega gjörnings Bretar að setja á okkur hryðjuverkalög þá eigum við ekki að borga krónu vegna þessa máls.

Tjónið sem hryðjuverkalögin ollu okkar á að slétta út á móti þessu Icesave máli.

16.037 hafa nú skrifað undir áskorun til forsetans á Facebook. Sjá hér.

Mynd: Í Skálmárdal

Lófaklapp í lok ræðu Bjarna

Stjórnlagaþingi klúðrað vegna vanhæfrar stjórnsýslu, pólitískra ráðninga og bitlingum úthlutað til pólitískra vildarvina.

Ástæða þess að Stjórnlagaþinginu var klúðrað er vanhæf stjórnsýsla, pólitískar ráðningar og að bitlingum er úthlutað til pólitískra vildarvina.

• Þetta er líka ástæðan fyrir því gríðarlega hruni og því mikla tjóni sem hér varð og er enn að eiga sér stað.
• Þetta er líka ástæðan fyrir því að stjórnsýslan ræður almennt ekki við að takast á við ný verkefni.
• Þetta er líka ástæðan fyrir því að stjórnsýslan horfir aðgerðalaus árum saman á sorpbrennslur eyðileggja lífríkið og eitra fyrir íbúum með þrávirkum efnum.
• Þetta er líka ástæðan fyrir því að við byggjum og rekum árum saman hættulegustu jarðgöng í Evrópu (að mati Samtaka þýskra bifreiðaeigenda).
• Þetta er líka ástæðan fyrir því að við endurbyggðum flugvöll í Vatnsmýrinni fyrir fleiri milljarða, flugvöll sem uppfyllir ekki stóran hluta af þeim öryggiskröfum sem til slíkra flugvalla eru gerðar.
• Listinn er endalaus.

Af hverju er það svo að ríkið og starfsmenn ríkisins telja sig ekki þurfa að fara að lögum og reglum nema þegar það hentar þeim?

Af hverju er það svo að ríkið og starfsmenn ríkisins telja að þeir geti gefið sjálfum sér endalausan afslátt á lögum, reglum og stöðlum?

Hvaðan kemur þessi hugsunarháttur?

Af hverju taldi landskjörstjórn sig ekki þurfa að fara að lögum og því grundvallaratriði í öllum lýðræðislegum kosningum að talning atkvæða sé fyrir opnum tjöldum og frambjóðendur eða fulltrúar þeirra geti fylgst með talningu atkvæða?

Við sem þjóð stöndum frammi fyrir gríðarlegum vandamálum.

• Við erum með ónýtt bankakerfi, bankakerfi sem 90% til 95% þjóðarinnar vantreystir.
• Við erum með ónýta stjórnsýslu, stjórnsýslu sem fjórflokkurinn hefur eyðilagt með pólitískum ráðningum á vildarvinum í embætti, embætti sem þetta fólk ræður ekkert við.

Fyrsta skrefið á leið okkar út úr þessu spillingarbæli er að hér verði haldið Stjórnlagaþing og það þing setji okkur nýja stjórnarskrá þar sem skýrt er kveðið á um aðskilnað löggjafar-, framkvæmda- og dómsvalds ásamt því að hér verði komið á Stjórnlagadómstól sem stendur vörð um stjórnarskrána og tryggir það að eftir henni sé farið. Það verði ekki í höndum ráðherra og þingmanna á hverjum tíma og túlka stjórnarskrána og leikreglur samfélasins eftir eigin höfði eins og nú er.

Mynd: Á Þverfellshorni, Esjunni.

 

Funda með forsætisnefnd

Af hverju þiggur 15,4% fólks á skólaaldri atvinnuleysisbætur í stað þess að vera í skóla?

Af hverju er allt þetta unga fólk á skólaaldri ekki í skóla? Af hverju er allt þetta 16 til 24 ára fólk skráð atvinnulaust og þiggur atvinnuleysisbætur?

Um 30% íslensks vinnuafls er ófaglært fólk. Þetta er hæsta hlutfall í Evrópu og gerir okkur að einni verst menntuðu þjóð Evrópu.

Ekki veit ég af hverju þetta samfélag okkar þróaðist á þennan hátt síðasta mannsaldurinn. Hugsunarhátturinn, málshættir eins og "Ekki verður bókvitið í askana látið" og álíka bull hefur sjálfsagt ráðið för og við orðið á eftir nágrannaþjóðum okkar á þessu sviði eins og svo mörgum öðrum.

Og enn höldum við áfram á þessari röngu braut. Verst menntaða þjóð í Evrópu lætur 15,4% ungs fólks ganga um atvinnulaust og lætur þetta unga fólk þiggja atvinnuleysisbætur í stað þess að vera í skóla og ná sér í starfsmenntun. Starfsmenntun sem mun stórauka möguleika þess að verða sér úti um atvinnu og tryggja sér í framtíðinni hærri laun sem aftur mun styrkja þetta litla samfélaga okkar.

Nýleg stefnumótun ríkisstjórnarinnar að fækka ófaglærðum úr 30% í 10% á áratug er til fyrirmyndar. Vandamálið er hins vegar að orð eru ekki sama og athafnir. Meðan bara er talað og ekkert gert er staðan í þessum málum þannig að 15,4% fólks á skólaaldri þiggur atvinnuleysisbætur í stað þess að vera í skóla. Staðan er í raun sú sama og var á tímum Jónasar frá Hriflu.  

Við í Norræna borgaraflokknum / íhaldsflokknum viljum fara sömu leið og hin Norðurlöndin í þessu máli. Við viljum innleiða námslaun. Við viljum taka þær atvinnuleysisbætur sem þetta fólk þiggur í dag og breyta þeim í námslaun. Sjá nánar hér.

Við náum aldrei að fækka í þessum stóra hópi ófaglærðra nema til komi námslaun. Að ætla sér að taka fólk sem er í dag á vinnumarkaði eða atvinnulaust hvort sem það er fjölskyldufólk eða einhleypt og ætlast til að það fari sjálft að fjármagna 3 til 7 ára nám gengur aldrei upp. Samfélagið verður að aðstoða þetta fólk við að fara af vinnumarkaðnum og inn í skólana. Samfélagið mun fá þann kostnað margfalt til baka í formi miklu hæfari starfsfólks sem verður með tvöfalt til fjórfalt hærri ævitekjur og borgar þar með tvöfalt til fjórfalt hærri skatta um ævina.

Það er löngu tímabært að við förum að hugsa út fyrir boxið, hætta að horfa á bandaríska samfélagið sem fyrirmyndarsamfélag og taka óhrædd upp það sem vel hefur reynst á hinum Norðurlöndunum.

 

15,4% ungs fólks án atvinnu

Dómstólaleiðin kostar að hámarki 140 milljarða.

Smá saman hafa verið að birtast í fjölmiðlum umsagnir sem unnar hafa verið fyrir fjárlaganefnd Alþingis vegna Icesave 3.

Allar þessar umsagnir fyrir utan umsögn InDefence um málið hjálpa okkur ekki við að taka ákvörðun um það hvort við eigum að hafna þessum nýja Icesave samningi eða ekki.

Sjá þessar umsagnir hér:

• Umsögn InDefence
• Umsögn lögspekinganna 
• Umsögn Seðlabankans 
• Umsögn GAM Management
• Umsögn IFS-Greiningar

Bara í umsögn InDefence er að finna mat á því hvað það það mun kosta þjóðina ef dómstólaleiðin verður farin.

Þetta eru niðurstöður InDefende:

140 milljarða mun það kosta ríkið ef málaferlin tapast algjörlega.

22 milljarða mun það kosta ríkið ef við verðum dæmd til að tryggja lámarksinnistæður, 20.887 evrur per reikning.

0 milljarða mun það kosta ríkið ef við vinnum málaferlin.

Samkvæmt mati InDefence þá um Icesave 3 kosta ríkið 75 milljarða. Þar er mat GAM Management að þessi kostnaður liggi milli 25 til 230 milljarða.

Sjá nánar um kostnaðinn við dómstólaleiðina í síðustu þrem pistlum hér á blogginu.

Mynd: Gönguleiðin upp Esju.

Dómstólaleiðin kostar að hámarki 140 milljarða. Icesave 2 hefði kostað 507 milljarða

Lögfræðiálitið sem fjórir lögspekingar lögðu fyrir fjárlaganefnd vegna Icesave 3 hjálpar ekki mikið við að taka afstöðu til samningsins því í álitið vantar allar tölur. Það er, hvað kostar þessi leið og hvað kostar hin leiðin.

Nú er ég ekki með þessu að segja að mér finnist lögfræðiálitið illa unnið. Álitið endurspeglar að þetta er flókið mál og réttaróvissan mikil og hliðar þess margar.

Þá svarar þetta lögfræðiálit mörgum af þeim spurningum sem ég setti fram í pistli mínum í gær, Umsögn Seðlabankans um Icesave 3 gagnslaust plagg.

Bæði má lesa út úr álitinu að mælt er með samningaleiðinni og dómstólaleiðinni. Þannig er lokasetning þessa 11 síðna lögfræðiálits þessi:

"Með svipuðum hætti er besta niðurstaðan sú að íslenska ríkið þurfi aðeins að greiða óverulegar fjárhæðir eða alls ekki neitt".

Er ekki ljóst að aðeins dómstólaleiðin mun verða til þess að íslenska ríkið þurfi ekki að greiða neitt?

Reyndar er ákveðinn tónn í álitinu og þar er að finna orðalag eins og:

• "Líklegt að Bretar og Hollendingar (og jafnvel aðrar þjóðir) muni halda uppi a.m.k. svipuðu andófi gegn Íslandi og íslenskum hagsmunum og hingað til ef samkomulag verður ekki staðfest".
• "að hafna samningnum geti haft áhrif á vinsamleg samskipi við þjóðir sem hlut eiga að máli".
• "Sanngirnismat og siðferðislegar skyldur í samskiptum siðmenntaðra ríkja"

Sanngirni, siðferðislegar skyldur í samskiptum siðmenntaðra ríkja og vinsamleg samskipti eru þetta orð sem hægt er að hafa yfir framferði Breta gagnvart okkur þegar þeir settu á okkur hryðjuverkalög og frystu m.a. inni gjaldeyris- og gullforða íslenska ríkisins sem geymdur er í London?

Þessi hernaðaraðgerð Breta gegn okkur Íslendingum er sú svívirðilegasta sem við höfum orðið fyrir. Yfirlýsingar breska forsætis- og fjármálaráðherrans í framhaldi í öllum helstu fjölmiðlum heims að Ísland væri gjaldþrota var síðan til að kóróna þessa aðför.

Eftir hryðjuverkalögin munu Íslendingar seint kaupa það að samþykkja þurfi Icesave vegna einhverrar skyldu Íslendinga að hafa samskiptin við Breta eins og á milli siðmenntaðra ríkja. Við Íslendingar vitum það að hrotta verður að meðhöndla eins og hrotta.

Eftir því sem ég kemst næst þá eru þetta valkostirnir sem við stöndum frammi fyrir:

• 75 milljarða kostar það skattgreiðendur að samþykkja Icesave 3.
• 140 milljarða kostar það skattgreiðendur tapist málaferlin algjörlega og ríkissjóður dæmdur til að tryggja allar innistæður í Icesave að fullu.
• 22 milljarða kostar það skattgreiðendur tapast málaferlin að hluta og ríkistjóður dæmdur til að tryggja að lámarki rúmlega 20.000 evrur per innlánsreikning.
• 0 milljarða það kostar skattgreiðendur vinnist málaferlin.

Þessar tölur er fengnar úr greinargerð InDefence um Icesave 3. Sjá töflu bls 49.

Þess má geta að Dr. Jón Daníelsson mat þann kostnað sem féll á ríkissjóð vegna Icesave 2 sem 507 milljarða, sjá hér.

Miðað við ofangreint lögfræðiálit þá er líklegasta niðurstaðan í dómsmáli að við verðum dæmd til að tryggja allar innistæður upp að rúmlega 20.000 evrum. Það mun kosta ríkið 22 milljarða, skv InDefence.

Einn góður punktur sem lögmennirnir benda á er þessi staðreynd:

"Dómstólaleiðin tryggir lögfræðilega rétta niðurstöðu".

Eftir að þóðin er búin að hafna Icesave samningunum í þjóðaratkvæðagreiðslu er þá ekki út í hött að fara að leggja nýjan samning fyrir þing, forseta og þjóð? 

Rúmlega 16.000 manns hafa þegar skrifað undir nýja áskorun á forsetann á Facebook að hafna Icesave 3 og forsetinn hefur gefið út ákveðnar yfirlýsingar í þessu máli.

Dómstólaleiðin kostar að hámarki 140 milljarða og skv. lögfræðiálitinu er ekki líklegt að við töpum málinu það stórt fari það fyrir dóm.

Er ekki sjálfgefið að hafna Icesave 3 og láta Bretar og Hollendinga fara dómstólaleiðina ætli þeir sér að sækja bætur í vasa bænda, sjómanna og launþega á Íslandi vegna starfsemi Landsbankans á sínum tíma í þessum löndum?

 

 

Skiptar skoðanir lögfræðinga um Icesave

Umsögn Seðlabankans um Icesave 3 gagnslaust plagg.

Umsögn Seðlabankans um Icesave 3 minnir um margt á vinnubrögð Fjármálaeftirlitsins í aðdraganda hrunsins og því hvernig Umhverfisstofnun hefur tekið á díoxínmenguninni frá sorpbrennslunni Funa á Ísafirði.

Eftir að hafa lesið umsögn Seðlabankans um Icesave 3 þá svaraði þessi umsögn engum af þeim spurningum sem ég hélt að þar væri að finna. Umsögnin sem Seðlabankinn sendi Fjárlaganefnd hefði verið ágæt sem fylgirit með skýrslunni, fylgirit fyrir þá sem hafa áhuga á tæknilegum útreikningum og spám um þróun vaxa á komandi árum og áhrif þeirra á útgreiðslur úr þrotabúi Landsbankans.

Umsögnin sem Seðlabankinn átti að vinna fyrir Fjárlaganefnd er að mínu mati óskrifuð. Umsögn InDefense um Icesave er hins vegar nær því sem ég vænti að lesa í umsögn Seðlabankans.

Svörin sem Seðlabankinn skuldar þingi og þjóð eru m.a. þessi:

• Hvaða afleiðingar hefur það ef þing eða þjóð hafnar Icesave 3?
• Ef við veljum að hafna Icesave 3 hvað gera Bretar og Hollendingar þá?
• Verða þeir þá að stefna þrotabúi gamla Landsbankans eða geta þeir stefnt ríkinu og þá fyrir hvaða dómstólum? Héraðsdómi Reykjavíkur eða einhverjum alþjóðlegum dómstól og þá hverjum?
• Stefni Bretar og Hollendingar ríkinu hver er þá versta mögulega útkoman úr þeim réttarhöldum?
• Er það rétt mat hjá InDefence að þessi kostnaður verði að hámarki um 140 milljarðar tapist málið algjörlega og Ísland dæmt til að tryggja allar innistæður í Icesave að fullu, sjá hér?
• Er það þannig að ef við töpum málinu algjörlega fyrir dómstólum þá verður kostnaðurinn sem fellur á þjóðina samt margfalt lægri en ef við hefðum samþykkt Icesave 2? Dr. Jón Daníelsson sýnir í þessari grein  fram á að 507 milljarðar hefðu fallið á þjóðina hefðum hún samþykkt Icesave 2.
• Er dómstólaleiðin þá ekki mjög fýsileg leið? Við höfum allt að vinna og borgum í öllu falli miklu minna en ef Icesave 2 hefði verið samþykktur?
• Ef þetta er rétt mat hjá InDefence að dómstólaleiðin kosti að hámarki 140 milljarða og segjum að Ísland verði dæmt af EFTA dómstólnum til að greiða þessa 140 milljarða er þá ekki nokkuð ljóst að íslenska ríkinu er eigi að síður í sjálfs vald sett hvort það fer að slíkum dómi? Eru dómar alþjóðlegra dómstóla aðfararhæfir og þá hvernig? Ákveði menn að fara að slíkum dómi myndi íslenska ríkið samt ekki í öllum tilfellum borga þennan dóm í íslenskum krónum?

Einu rökin sem Seðlabankinn kemur með fyrir því að samþykkja Icesave 3 er að: "afgreiðsla þessa máls mun líklega bæta verulega aðgengi íslenskra aðila að alþjóðlegum fjármálamarkaði"

Af hverju segir Seðlabankinn þetta? Heldur Seðlabankinn það virkilega að það hafi áhrif á lánveitingar einkarekninna banka í Þýskalandi, BNA og Japan til íslenskra sveitarfélaga og fyrirtækja hvor einhverjir fjármálagjörningar milli ríkisstjórna Íslands, Bretlands og Hollands eru undirritaðir eða ekki? Fjármálaráðherra og Seðlabankastjóri hafa báðir sagt að í gegnum AGS þá hafi ríkisjóður aðgang að meira en nægu lánsfé og líklegt að ekki þurfi að nýta þær lánalínur að fullu. Þar fyrir utan eru bankar og lífeyrissjóðir fullir af fé sem stendur orkufyrirtækum, sveitarfélögum og fyrirtækum til boða á 3,5% vöxtum. Að skrifa undir Icesave til að opna einhverja erlenda lánamarkaði þegar lífeyrissjóðirnir eru í sandandi vandræðum að koma sínu fé fyrir, eru það rök? Eini tilgangurinn með því að "opna erlenda lánamarkaði" er þá væntanlega til að til að láta þessa erlendu lánamarkaði undirbjóða lífeyrissjóðina. Eru það hagsmunir almennings sem á þessa lífeyrissjóði?

Af hverju hefur Seðlabankinn aldrei minnst á kosti þess að hafna Icesave og hvað sparast við það?

Í ár, 2011, er gert ráð fyrir að greiddir verið 26 milljarðar vegna Icesave. Þetta slagar upp í þá upphæð sem ætlað er að setja í "stórátak í vegagerð" sem fjármagna á með vegtollum. Hvaða áhrif hefur það á efnahagslífið og atvinnuleysið ef við höfnum Icesave og notum þessa 26 milljarða í þessar vegaframkvæmdir?

Af hverju fjallar Seðlabankinn í umsögn sinni ekkert um jákvæð áhrif þess á efnahagslífið að hafna Icesave?

Hvernig getur opinber stofnun eins og Seðlabankinn leyft sér að leggja fram umsögn um mál eins og Icesave og koma ekki fram með bæði kosti og galla þess að samþykkja eða synja málinu? 

Þetta eru spurningarnar sem standa eftir hjá mér eftir lestur þessarar skýrslu Seðlabankans um Icesave 3.

Og niðurstaða mín er dapurleg. Seðlabankinn virðist haldin sama "díoxín syndróminu" og Umhverfisstofnun. Sama syndrómi og Fjármálaeftirlitið þjáðist að í aðdraganda hrunsins. Syndrómi sem veldur því að opinberir starfsmenn horfa árum saman aðgerðarlausir á sorpbrennslu eitra með þrávirkum efnum fyrir þeim sjálfum og þeirra eigin börnunum.

Hvað er til ráða með þessa stjórnsýslu okkar?

Í það minnsta er ljóst að Seðlabankinn verður ekki nú frekar en áður þingi og þjóð að notum sem ráðgjafi í þessu Icesave máli. 

Mynd: Göngustígurinn upp Esju.

 

Seðlabanki metur Icesave-kostnað

Tapist Icesave fyrir dómstólum kostar það max. 140 milljarða. Icesave 3 kostar 75 milljarða.

Í umsögn InDefence um Icesave 3 samninginn kemur fram að tapist málið algjörlega fyrir dómstólum og Ísland dæmt til að tryggja allar innistæður á Icesave reikningum Landsbankans að fullu þá mun það kosta skattgreiðendur á Íslandi að hámarki 140 milljarða króna. 

Eins kemur fram að Icesave 3 mun kosta skattgreiðendur á Íslandi 75 milljarða króna.

Sjá greinargerð InDefence hér.

Við lestur umsagnar InDefence fannst mér áhugaverðast að lesa Fylgiskjal lll (bls 46) en þar reyna þeir InDefence menn að greina þann kostnað sem fellur á Ísland ef málaferlin við Bretland og Holland tapast. Þetta er fyrsta og eina tilraunin sem ég hef séð þar sem reynt er að reikna út og meta þann kostnað sem fellur á Ísland tapist málaferlin að einhverju eða öllu leiti.

Niðurstöður þeirra eru þessar:

• Núverandi samningur kostar Ísland:  75 milljarða króna
• Ef við vinnum málið verður kostnaður Íslands:  0 krónur
• Ef við verðum dæmd til að greiða lámarksinnistæður, 20.887 evrur per reikning verður kostnaður Íslands:  22 milljarðar króna
• Ef við verðum dæmd til að greiða allar innistæður að fullu verður kostnaður Íslands:  140 milljarðar króna.

Horfandi á þessar tölur og horfandi til þess að engin lagaskylda hvílir á skattgreiðendum á Íslandi að trygga innistæður í bönkum og erlendum útibúum þeirra þá hlýtur dómsstólaleiðin að vera mjög áhugaverður kostur fyrir okkur Íslendinga.

Mynd: Gönguleiðin upp Esju.

 

Óvissu- og áhættuþættir enn til staðar

Enn leggja hagfræðiprófessorar fram rök í Icesave deilunni sem "meika engan sens".

Þau rök hafa verið borin á borð fyrir okkur Íslendinga fyrir nýjum Icesave samningi að það að hafa Icesave ófrágengið hafi haft slæm áhrif á fjármögnun íslenskra fyrirtækja, til að mynda orkufyrirtækja. Vegna þessa eru meðal annars virkjaframkvæmdir Landsvirkjunar við Búðarháls nánast stopp og stoðtækjafyrirtækið Össur hf. hafi átt í vandræðum með að fá lán.

Þessi rök "meika engan sens" fyrir mér.

Í fyrsta lagi þá er Icesave mál á ríkisstjórnarplani. Þetta eru samningar / deilur milli ríkisstjórna Íslands, Bretlands og Hollands. Þetta mál snertir hvorki einstaklinga eða fyrirtæki í löndum Evrópu, Asíu eða BNA. Hvernig má það vera að slíkir ófrágengnir samningar milli þessara þriggja ríkisstjórna komi í veg fyrir að bankar í einkaeigu í löndum eins og Þýskalandi, Japan og BNA láni sveitarfélögum eða fyrirtækjum á Íslandi? Auðvita er það ekki þannig. Ef einkabankar í Þýskalandi, Japan og BNA vilja ekki lána til Íslands þá er það af einhverjum allt öðrum ástæðum en að ekki er búið að skrifa undir einhverja fjármálagjörninga milli ríkisstjórna Íslands, Bretlands og Hollands.

Í öðru lagi þá þarf engin frekari erlend lán inn í landið frekar en vill. Samkomulagið við AGS tryggir nægan gjaldeyrisforða og þar með greiðslugetu ríkisins. Þar fyrir utan er nægt fé til í landinu til að standa fyrir öllum þeim virkjanaframkvæmdum sem við einu sinni kærum okkur um að fara í. Hátt í 2000 milljarðar króna eru sagðar liggja inni í bankakerfinu og lífeyrissjóðirnir eru fullir af fé. Ekkert mál er að fjármagna allar þær orkuframkvæmdir sem við viljum fara í með innlendu sparifé. Til þess að svo megi vera þurfa þessar framkvæmdir einfaldlega að geta staðið undir lágmarks ávöxtunarkröfu lífeyrissjóðanna.

Er það þannig að Landsvirkjun er að fara í framkvæmdir sem geta ekki staðið undir lágmarks ávöxtunarkröfu lífeyrissjóðanna upp á 3,5% og þess vegna verði Landsvirkjun að leita eftir ódýrara lánsfé erlendis? Erum við að leggja orkuauðlindirnar í verkefni sem ekki bera 3,5% vexti? Er þá kannski eins gott að ekkert verði af slíkum framkvæmdum? Á ekki að gera þá kröfu til Landsvirkjunar að félagið leiti sér að verkefnum sem geta staðið undir lámarks ávöxtunarkröfu lífeyrissjóðanna í landinu?

Hvað gengur þessu góða og greinda fólki til sem nú leggur að þingi og þjóð að Icesave 3 verði samþykkt og þjóðin taki vegna þessa á sig tug ef ekki hundruð milljarða kostnað?

• Er það til þess að Landsvirkjun geti farið í framkvæmdir sem standa ekki undir 3,5% lámarks ávöxtunarkröfu lífeyrissjóðanna?
• Er það til þess að Landsvirkjun geti farið í framkvæmdir sem krefjast þess að taka þarf lán í útlöndum á lægri vöxtum en lífeyrissjóðir landsmanna geta boðið?
• Á þjóðin að taka á sig Icesave vegna hrossakaupa stjórnvalda við að útvega Landsvirkjun svo ódýr lán að Landsvirkjun getur sniðgengið lífeyrissjóði landsmanna og geti þar með boðið erlendum álfyrirtækjum rafmagn á lægsta verði í heimi?

Ég veit ekki með þig lesandi góður en það verða að koma haldbærari rök fyrir mig en þessi til þess að ég fari að leggja til að við samþykkjum Icesave 3 og tökum á okkur þann milljarða kostnað sem því fylgir. Notum þessa milljarða frekar í skólana og sjúkrahúsin og gerum þá kröfu að þær framkvæmdir sem farið er í standi undir 3,5% vöxtum svo lífeyrissjóðirnir geti komið að fjármögnun þeirra.

Mynd: Gönguleiðin upp Esju.

 

Ekki sami þrýstingur á lausn Icesave og áður

Umræða um umhverfismál á villigötum? Hafa virkjunamálin stolið athyglinni frá hinum raunverulegu vandamálum?

Árum saman hefur nær öll umræða um umhverfismál á Íslandi snúist um örfáa hektara og hvort setja eigi virkjanir niður á þessum hekturum. Þeir einstaklingar og þau félagasamtök sem hafa leitt þessa umræðu hafa gert það af slíkum krafti að nær öll umræða um umhverfismál hafa snúist um virkjunarmál og restin síðan um hvalveiðar.

Umræða um umhverfismál í öðrum löndum  snýst mikið um mengunarmál. Vegna ofuráherslu íslenskra umhverfisverndarsinna á virkjunarmálin þá hafa þessi félagasamtök aldrei beitt sér eins og erlend systursamtök þessara félaga gera í mengunarmálum. Löngu er tímabært að nýjar áherslur komist að hjá þessum félagasamtökum og þessi samtök fari að beita sér í fleiri málum en virkjunarmálum.

Umhverfissamtök og einstaklingar sem "berjast" fyrir umhverfismálum hafa t.d. horft aðgerðarlaus upp á bæjarstjórn Ísafjarðar eitra síðust ár allan Skutulsfjörð með díoxíð og sett allt lífríki og alla íbúa á Ísafirði og nærsveitum í bráða hættu, sjá þessa frétt hér á Eyjunni.

Umhverfissamtök og einstaklingar sem "berjast" fyrir umhverfismálum hafa t.d. horft aðgerðarlaus upp á það að árlega eru flutt til landsins tugir tonna af haglaskotum úr blýi. Veiðimenn dreifa þessum blýi um land allt þegar þeir stunda sínar gæsa- og rjúpnaveiðar. Hundruð tonna af blýi liggur nú á heiðum uppi og eru að menga jarðveg og grunnvatn og munu halda því áfram næstu 100 til 300 árin.

Að leyfa veiðar með blýi á vatnsverndarsvæðum, votlendi eða svæðum sem skepnum er beitt á er tifandi tímasprengja. Hvað höfum við, 10, 30, 50 ár með sama áframhaldi þar til fyrstu vatnsbólin verða ódrykkjarhæf? Hvenær gerist hér heima það sem gerst hefur erlendis að gæsir og vaðfuglar drepast vegna blýmengunar sem blýhöglin valda á botni vinsælla veiðitjarna/vatna?

Ótrúlegt er að bann við notkun blýhagla skuli ekki enn hafa verið komið á hér á landi. Ótrúlegt er að umhverfisverndarsamtök skuli ekki knýja á um slíkt bann. Í Danmörku var bannað að nota blý til veiða í votlendi 1986 og algert bann 1996. Í Finnlandi hefur verið algert bann við notkun á blýi við veiðar frá 1996 og frá 1991 í Noregi.

Ýmsar gerðir eru til af höglum í stað blýhagla. Erlendis þar sem notkun blýhagla er bönnuð eru stálhögl algengust. Stálhögl ryðga hratt og menga á engan hátt eins og blý. Stálhögl eru léttari og draga því ekki eins langt og blýhögl. Því þarf að vera nær bráðinni en ef notuð eru blýhögl. En eru þetta ekki sportveiðar hvort sem er?

Af hverju er verið að dreifa á hverju ári tugum tonna af blýi um allt hálendi Íslands? Til þess að auðvelda veiðar á rjúpu og gæs? Til að auðvelda veiðar á rjúpu og gæs sem takmörkuð sátt er um að sé yfir höfðuð verið að veiða?

Áfram má telja umhverfismál / mengunarmál þar sem við Íslendingar eru langt á eftir frændþjóðum okkar á hinum Norðurlöndunum.

Löngu er tímabært að fólk og félög á Íslandi sem kenna sig við umhverfisvernd fari að horfa til fleiri þátta en virkjunarmála. Bara á Íslandi snýst "umhverfisvernd" eingöngu um nýtingu eða ekki nýtingu á orkuauðlindum og gerð örfárra virkjana í tengslum við þá nýtingu og öll önnur umhverfismál nánast látin í friði og óátalin.

Það er ekki bara í stjórnmálunum þar sem við þurfum nýtt fólk, nýja hugsun og nýjar áherslur.

 

Mynd: Er tekin upp úr þessari frétt hér á visir.is: Mengun yfir viðmiðunarmörkum.

 

Nýárskveðja.

Árið var gjöfult og gott.

Það hljómar kannski einkennileg að segja þetta í miðri einhverrar dýpstu kreppu sem yfir þetta land hefur dunið.

Mitt mat er eigi að síður að svo sé þó erfiðleikarnir séu langt í frá að baki.

Árið sem er að líða markar tímamót á margan hátt. Gjaldþrot þeirrar stefnu sem mótað hefur íslenskt samfélag frá 1991 varð endalegt á síðasta ári.

Árið í ár er fyrsta árið í nýju upphafi. Þetta var ár fólksins í landinu og ár forsetaembættisins. 

Tímar flokkseinræðisins eru vonandi liðnir.

Standi komandi Stjórnlagaþing undir væntingum og ef þjóðin gefur í framhaldi nýju fólki, nýjum hugmyndum, nýjum lausnum og nýjum flokkum tækifæri í næstu þingkosningum þá erum við að horfa á nýja og breytta tíma á næstu áratugum.

Ég óska lesendum og bloggvinum farsælar á komandi ári.

 

Blikur á lofti í stjórnmálum við áramót.

Þó ég hafi trú á því að þessi stjórn sitji út kjörtímabilið þá er eigi að síður ljóst að VG er hálf laskaður flokkur eftir afgreiðslu fjárlaga nú fyrir jól.

Vitað er að þó fjárlögin fyrir 2011 hafi verið erfið þá verða fjárlögin fyrir 2012 enn  verri.

Allar líkur eru á að þær tekjur sem reiknað er með að renni í ríkissjóð vegna aukinna framkvæmda að þær bregðist á næsta ári eins og þær brugðust í ár. Áframhaldandi niðurskurður á útgjöldum ríkisins er því óhjákvæmilegur á fjárlögum fyrir árið 2012.

Við hljótum öll að spyrja okkur, mun ríkisstjórnin koma fjárlögunum fyrir árið 2012 í gegnum þingið?

Verða og eru þingmenn VG tilbúnir til að taka þátt í áframhaldandi niðurskurði í næsta ári?

Ef ekki og ef Framsókn, Hreyfingin eða Sjálfstæðisflokkurinn eru ekki tilbúin að veita næstu fjárlögum brautargengi með atkvæði sínu eða hjásetu, þá fellur stjórnin á næsta ári.

Þrátt fyrir allar þessar vangaveltur þá spái ég því að stjórnin sitji út kjörtímabilið. Þingmenn "órólegu deildarinnar" í VG munu sjá til þess að stjórnin falli ekki. Þeir munu sjá til þess að fjárlög ársins 2012 verða samþykkt með einu atkvæði eins og nú.

Flýtur á meðan ekki sekkur.

Ég spái því að við sem stöndum að stofnun Norræna borgaraflokksins fáum næstu tvö ár til að búa flokkinn til þátttöku í næstu Alþingiskosningum.

Mynd: Gönguleiðin upp Esju.

 

Steingrímur: Ekkert rætt við Framsókn