Er það svo að þessi alheimskreppa er rétt að byrja?

Hvað þýða þessar þrjár fréttir dagsins fyrir okkur Íslendinga?

• Sex af nítján stærstu bönkum Bandaríkjanna stóðust ekki álagspróf Seðlabanka Bandaríkjanna.
• Stýrivextir verða óbreyttir í Bandaríkjunum 0 til 0,25 því Bandaríska hagkerfið er enn að dragast saman.
• Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin, WHO, hefur hækkað viðbúnaðarstig vegna Svínaflensunar í 5 af 6.

Ljóst er að það er langt í land að stærsta hagkerfi heims fari að rétta úr kútnum þegar 6 af 19 stærstu bönkunum eru í hættu og þurfa aukið fé eða ríkisaðstoð. Eins er hagkerfið þeirra enn að dragast saman. Ofaná þetta bætist það að öll hagkerfi heimsins eru að fara í hægagang vegna farsóttar sem er að breiðast út um allan heim.

Ef þessi heimskreppa er rétt að byrja og þessi svínaflensa verður eitthvað í líkingu við Spænsku veikina, þurfum við þá að grípa til einhverra sérstakra ráðstafanna? Hverjar ættu þær þá að vera? Hvernig á þjóðin og einstaklingarnir að búa sig undir 2 til 4 ára djúpa alheimskreppu? Kreppu sem er og verður í hinum vestræni heimi dýpst á Íslandi. 

Í hverju á að fjárfesta og hvað á að gera? Verða einhver vandræði á komandi misserum að fá keyptar vörur til landsins eins og lyf, olíur og mat? Hvað eigum við að gera, ekkert?

Nú er það ekki svo að ég er ekki að spá hér tómu svartnætti framundan. Alvarlegir atburðir hafa hins vegar átt sér stað og enn alvarlegri atburðir eru að gerast. Þess vegna eigum við að spyrja okkur þessara spurninga og í framhaldinu búa okkur undir það versta um leið og við vonum það besta.

Mynd: Merkigil

Bandarískir bankar féllu á álagsprófi

Nú er gott að eiga kirkjuna að.

Það er eins og það herji á okkur hver plágan á fætur annarri. Uppskerubrestur í formi fjármálakreppu og hugsanlega er drepsótt að fara að ganga yfir. Eru plágurnar sjö að ríða yfir mannkynið?

Á þessum erfiðu tímum þá er það ein stofnun hér í þessu samfélagi sem mun standa alla þessa storma af sér. Þessi stofnun er kirkjan okkar og þau gildi sem hún stendur fyrir. Þangað og í það skjól leita nú margir.

Mjög hefur verið vegið að ríkiskirkjunni okkar, hinni Evangelísku Lútersku kirkju á síðustu árum. Þær árásir hafa komið úr mörgum áttum.

Það þurfti ekki nema einn kaþólikki að komast í ríkisstjórn og þar með var aflagður sá siður sem hér hefur verið uppi í meira en 500 ár að allir þeir sem kalla sig Íslendinga og hafa alist upp hér á landi hafa verið látnir læra kverið. Kaþólski menntamálaráðherrann afnam þetta og lét hætta þessari kennslu í grunnskólum landsins fyrir nokkrum misserum.

Þetta er það þyngsta högg sem kirkjan okkar hefur orðið fyrir frá því Evangelískur Lúterskur siður var tekinn upp hér á landi 1550.

Kaþólikkar, trúleysingar, múhameðstrúarmenn og margir margir fleiri vilja koma höggi á þessa kirkju okkar og þann grunn og þau gildi sem við byggjum íslensk samfélag á.

Það er því mikilvægara nú en nokkru sinni að standa vörð um kirkjuna.

Margt bendir til að það verið að stofna hér kristilegan frjálslyndan hægriflokk til að tryggja að það verið gert.

 

Margir leita til kirkjunnar

Er Svínainflúensan þegar komin til Íslands?

Í flugvélum Icelandair eru ekki bakteríu- og veirudrepandi loftsíur í loftræstikerfinu. Það þýðir að ef einn veikur einstaklingur var í flugstöðinni í Orlando áðan þegar Icelandair vélin fór í loftið þá eru allar líkur á að a.m.k, ein veira hafi borist inn í Icelandair flugvélina með einhverjum farþeganum. Ef ein Svínaflensuveira berst inn í flugvélina þá mun hún margfaldast á þeim 6 tímum sem flugið tekur. Í því lokaða loftræstikerfi sem er í þessum flugvélum þá er alltaf verið að endurnota sama loftið. Með öðrum orðum allir í flugvélinni smitast því í loftræstikerfi flugvéla Icelandair eru engar síur og filterar sem drepa bakteríur og veirur. Það kostar jú að hafa slíkan búnað.

Þess vegna er það talið að það séu lággjaldaflugfélögin og flugfélög eins og Icelandair sem eru þessa stundina að dreifa þessari flensu um allan heim. Engin sýni eru heldur tekin í vélunum til að rannsaka hvort vélarnar séu sýktar.

Ef sýktir farþegar koma frá USA og skipta um vél áður en haldið er áfram til Evrópu þá skilja þeir flugstöðina í Keflavík eftir smitaða. Eins væri flugvélin smituð og hún mun smita alla þá sem inn í hana koma. Engar kerfisbundnar rannsóknir eru í gangi hér á landi til að rannsaka þennan möguleika.

Smitið hefur þegar borist frá Mexikó til Kanada og Spánar á síðustu 5 til 10 dögum. Allar líkur eru á að Svínainfúensan sé þegar komin til Íslands með þeim flugvélum sem hér fara um.

 

Búist við að helmingur þjóðarinnar gæti sýkst

Krafa um siðbót og endurnýjun Sjálfstæðisflokksins

Ljóst er að mikil endurnýjun er að verða á Alþingi nú þegar tæpum helming þingmanna hefur verið skipt út. Fyrir tveim árum var fjórðungi þingsins skipt út. Á tveim árum hefur því orðið mjög mikil endurnýjun þingmanna.

Ljóst er líka að trúverðugleiki Sjálfstæðisflokksins hefur beðið mikinn hnekki og er niðurstaða kosninganna áfall fyrir flokkinn. Mikið starf er fyrir höndum hjá flokknum að endurvinna það traust. Tvær leiðir er hægt að fara:

• Halda öllu óbreyttu innan flokksins og keyra á óbreytta stefnu og sömu forystumönnum og vonast til að í næstu kosningum verði fyrrum kjósendur flokksins búnir að gleyma bankahruninu og mútustyrkjunum.
• Farið verði í siðbót og hugmyndafræðilega endurnýjun ásamt því að skipta út af framboðslistum flokksins því fólki sem var í forystusveit flokksins á síðustu árum í aðdraganda bankahrunsins og þáði mútustyrkina. Þetta fólk sem án efa hefur verið strokað mikið út af atkvæðaseðlum á ásamt Árna Johnsen að draga sig í hlé úr trúnaðarstörfum fyrir flokkinn eftir það afhroð sem flokkurinn hefur nú beðið.

Verði síðari kosturinn valinn þá á flokkurinn góðan möguleika á að koma sterkur til leiks að fjórum árum liðnum.

Verði fyrri kosturinn valinn þá verða tvö framboð á hægri væng stjórnmálanna í næstu kosningum.

Nýtt Alþingi Íslendinga

Gleðilega hátíð

Það er hátíðarstund þegar gengið er til alþingiskosninga. Kosningadagar eru hátíðardagar. Almenningur í landinu fær þennan dag öll völd í sínar hendur. Þennan dag trúir þjóðin 63 einstaklingum fyrir þessu sama valdi næstu fjögur árin.

Þjóðin mun án efa velja þessa fulltrúa af kostgæfni í þetta sinn eins og hingað til.

Einkennilegasta kosningabarátta lýðveldistímanns?

Einhvern vegin þá hefur þessi kosningabarátta farið fram hjá mér. Það á að kjósa á laugardaginn og það er eins og kosningabaráttan sé varla hafin nú þegar henni er að ljúka.

Ég finn lítinn sem engan mun á málflutningi flokkanna. Allir ætla þeir að taka kreppuna á "hælinn" og leysa hana á einu eða tveim misserum og skapa á sama tíma tuttugu þúsund störf. Samfylkingin er reyndar með ESB spilið og Sjálfstæðisflokkurinn er sá eini sem ver óbreytt kótakerfi. Stjórnmálamennirnir okkar virka flestir ráðvilltir og trúverðugleiki þeirra hefur aldrei verið minni.

Flestir vita að það skiptir í raun ekki máli hvaða flokkar verða hér við stjórn næstu árin. Almenningur veit að það er Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn sem verður hinn raunverulegi stjórnandi næstu tvö árin eða þar til "prógrammið" þeirra er á enda runnið. All flestir eru einnig búnir að gera sér grein fyrir því að það mun taka okkur mörg ár að vinna okkur út úr þessari kreppu.

Eftir kosningar nú væri því eðlilegast að mynda þjóðstjórn allra flokka á þingi og kjósa síðan aftur að tveim árum liðnum þegar Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn sleppir stjórnartaumunum.

Það er ekki sanngjarnt að leggja það á einhverja tvo flokka og ráðherra þeirra að gerast böðlar Alþjóða gjaldeyrissjóðsins næstu tvö árin og fara í þann niðurskurð sem nauðsynlegur er. Allir flokkar á þingi ættu að taka á sig hluta af þeirri ábyrgð.

 

Sjálfstæðisflokkur tapar miklu

Að bera fé á stjórnmálamenn og stjórnmálaflokka.

Ljóst er að sá siður hefur tíðkast hér á síðustu árum og hugsanlega áratugum að fyrirtæki hafa verið að kaupa sér velvild stjórnmálaflokka og stjórnmálamanna með því að leggja þeim til gríðarlegt fé í prófkjörum og kosningum.

Það að bera fé á stjórnmálamenn og stjórnmálaflokka í þeim tilgangi að kaupa sér velvild er kallað á Íslandi að "styrkja" stjórnmálaflokka.

Þegar þessar upphæðir eru farnar að hlaupa á milljónum og milljónatugum þá er orðið "styrkir" yfir þessi fjárframlög farið að hljóma mjög einkennilega.

Nauðsynlegt er að siðbót fari fram í íslenskum stjórnmálum og íslenskri stjórnsýslu. Sjá t.d. þessar tillögur hér.

 

Háir styrkir frá Baugi og FL

Er kerfishrun framundan?

Að óbreyttu blasir við hrun í íslensku atvinnulífi. Byggingaiðnaðurinn er nánast stöðvaður, innflutningur hefur minkað um 30% til 50%, innflutningur á bílum hefur minnkað um 95%. Alsherjar kerfishrun virðist blasa við á næstu mánuðum og misserum með atvinnuleysi upp á marga tugi prósenta.

Tekjur ríkisins og sveitarfélaga eru að hrynja. Það eina sem fólk er að kaupa þessa dagana er matur og bensín á bílinn. Nýlega er búið að lækka virðisaukaskatt af matvöru úr 24,5% í 7%. Skattar af bensíni og olíu hafa einnig verið lækkaðir. Tæp tuttugu þúsund manns hafa horfið af vinnumarkaði og borga hvorki tekjuskatt né útsvar. Laun hafa lækkað verulega hjá þeim sem enn hafa vinnu. Skera þarf ríkisútgjöld úr 600 milljörðum í 400 milljarða. Og hvaðan eiga þessir 400 milljarðar að koma sem við þurfum til að reka ríkissjóð á næsta ári?

Hverjir svo sem það verða sem taka við stjórnartaumum eftir kosningar þá er verkefni þeirra gríðarlegt.

Mynd: Frá þverfellshorni, Esjunni.

Hættulegasta sport á Íslandi?

Jæja, þá er það en eitt útkallið í Esjuna. Það eru alltaf að eiga sér stað óhöpp í Esjunni, misalvarleg auðvita. Með reglulegu millibili berast fregnir af útköllum þar sem björgunarsveitir eða þyrlan er kölluð út vegna slysa sem átt hafa sér stað í Esjuhlíðum. 1979 fórust tveir menn ungir menn í snjóflóði vestan við Þverfellshorn. Fyrir tveim árum lentu þrír menn í flekaflóði á svipuðum slóðum en sluppu allir lítið meiddir.

Á göngu minni upp á Esjuna á síðustu árum þá hef ég hitt fjölda manna sem hafa runnið, dottið eða lent í smá snjóskriðum í fjallinu. Sumir brotnað, aðrir sloppið með mar og skrámur.

Sé horft til þess mikla fjölda sem gengur Esjuna í viku hverri alla daga ársins þá er ekki að undra þá einhverjir misstígi sig eða detti illa. Allavega er ekki er hægt að kenna gönguleiðinni um. Vel gerður stígur teygir sig upp hlíðina og er verið að bæta hann á hverju ári. Þar eru erlendir námsmenn að verki. 

Nú er að fara í hönd vinsælasti tíminn í fjallinu. Gönguhóparnir sem eru að koma sér í form fyrir ferðir sumarsins eru byrjaðir að mæta og allir hinir auðvita. Um helgar fram á haust þá mun fjallið iða af fólki. Oft er nær samfelld röð af fólki upp fjallið. Það er maður við mann frá sjó og upp á Þverfellshorn. Á sunnudögum hittir maður meira af fólki í fjallinu en á Laugaveginum.

 

Meiddist á Esjunni

Löng djúp alheimskreppa framundan sem mun standa í mörg ár.

Þá liggur það fyrir. Kreppan er rétt að byrja og hún verður löng og djúp um allan heim. Þetta er ekkert sem leysist á þessu ári eða því næsta. Það mun taka okkur mörg ár að vinna okkur út úr þessu.

Mikilvægt er að fá þessar upplýsingar frá Alþjóða gjaldeyrissjóðnum. Með þessa vitneskju geta einstaklingar, félög, fyrirtæki og ríkisstjórnir búið sig undir það sem koma skal á næstu misserum og árum.

Nú þarf að grípa þau tækifæri sem gefast við atvinnuuppbyggingu og standa vörð um þau fyrirtæki sem hér eru starfandi.

 

Svört spá frá IMF

Fækkum sendiráðum úr 17 í 6, skerum utanríkisþjónustuna niður um 80%.

Utanríkisþjónusta íslands er eins og bankakerfið okkar, allt, allt of stórt fyrir umfang og stærð þjóðarinnar.

Ég vil fækka sendiráðum úr sautján í sex. Ég vil halda sex sendiráðum. Í Kaupmanahöfn, Osló, Stokkhólmi, Brussel, Peking og Kanada.

Er þetta ekki passlegt umfang? Við höldum okkar gömlu sendiráðum á hinum Norðurlöndunum, í höfuðstöðvum ESB, eitt í Asíu og eitt í Ameríku. Höfum það í Kanada í ljósi tengsla okkar við gömlu byggðir okkar Íslendinga þar.

Hinum sendiráðunum verði lokað og allar eignir seldar. Starfsmönnum þessara sendiráða öllum sagt upp og þeim stórlega fækkað í ráðuneytinu hér heima.

Í þeim gríðarlega niðurskurði ríkisútgjalda sem er framundan þá er þetta það ráðuneyti þar sem 80% niðurskurður útgjalda mun engin áhrif hafa á hag heimila, einstaklinga, fyrirtækja né heldur þjóðarhag.

Útþensla utanríkisþjónustunnar síðustu ár hefur verið hreint bull. Það er orðið löngu tímabært að fara í stórfelldan niðurskurð á þeim vettvangi. Utanríkisþjónustan og starfsmenn hennar búa ekki til neina peninga, þetta eru ekkert nema útgjöldin.

Því meira sem við skerum niður í utanríkisþjónustunni því minna þurfum við að skera niður í menntamálunum.

Ég vil sjá forystumenn stjórnmálaflokkanna lofa okkur miklum niðurskurði í utanríkisþjónustunni nú í aðdraganda kosninganna.

Mynd: Frá Esjuhlíðum

Er búið að eyða láninu frá AGS í misheppnaða tilraun til að styrkja krónuna?

Ég frétti í dag með "Kamik póstinum" að Seðlabankinn hafi frá áramótum eytt stórum hluta af láninu frá Alþjóða gjaldeyrissjóðnum, AGS, í að styrkja gengi krónunnar.

Þessi tilraun er nú að mistakast, krónan hefur fallið gríðarlega á síðustu dögum. Peningarnir frá AGS eru horfnir og eftir stendur skuldin.

Ég bara spyr, veit einhver hvort þetta er rétt?

Grænlendingar / Inuitar kalla skinnskó sína Kamik. Þegar eitthvað fréttist með Kamik póstinum þá er það einhver sem kemur gangandi á skinnskónum sínum og segir frá. Enga staðfestingu er hægt að fá aðra en orð sögumanns, með öðrum orðum þetta eru sögusagnir. 

Mynd: Flugstöðin í Kulusuk. Hönnuð af íslenskum arkitektum og verkfræðingum.

 

Verður öllum háskólum utan Reykjavíkur lokað?

Gríðarlegur samdráttur er fyrirséður á útgjöldum hins opinbera á næsta ári. Heyrst hafa tölur eins og 30% samdráttur. Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn, AGS, ætlar að láta hné fylgja kviði. Í lok febrúar áttum við að fá greiðslu frá þeim númer tvö. Ekkert hefur sést til þeirrar greiðslu. 

Ljóst er að AGS vill sjá útgjöld ríkisins skorin hressilega niður og að tryggt verði að þjóðin standi við greiðslur af lánum sínum og skuldbindingum, þar á meðal Jöklabréfunum og Icesave.

Til að geta staðið við kröfur AGS þarf að grípa til grundvallar breytinga á rekstri hins opinbera. Hvernig á að leysa þetta í skólakerfinu? Hvernig er hægt að skera skólakerfið niður um 30%?

• Verður að fækka í yfirstjórn allra framhaldsskóla og háskóla?
• Verður að fækka skólum og sameina skóla?
• Verður að fækka kennurum?
• Verður að lækka laun kennara?
• Verður að loka öllum háskólum utan Reykjavíkur?
• Verður að sameina alla háskólans landsins í einn skóla og sameina allar deildir sem kenna lögfræði, viðskiptafræði, verkfræði o.s.frv á einn stað?
• Verður að neita nemendum um aðgang að framhaldsnámi?
• Verður að hætta kennslu í meistaranámi hér heima, standa vörð um grunnnámið og hvetja og benda nemendum á að fara í framhaldsnám erlendis?

Hvað er framundan hér á næstu tveim til þrem árum? Hvernig er hægt að skapa hér 20.000 störf um leið og ríkisútgjöld eru skorin svona hressilega niður?

Þessu verða frambjóðendur að svara nú í aðdraganda kosninganna. Um þessi mál hljóta þessar kosningar að snúast.

Ætlum við að ganga þessa götu sem AGS hefur lagt við fætur okkar? Höfum við tök á að snúa af þessari leið og hvaða valkosti höfum við þá?

Mynd: Nafnlaust gil rétt við Sultartanga.

 

Verða sett á neyðarlög eftir kosningar að kröfu AGS vegna ástands efnahagsmála?

Ekkert heyrist frá stjórnmálamönnunum okkar hvað taki hér við í haust og á næsta ári og hvernig menn ætla að taka á samdrættinum sem er óhjákvæmilegur á næstu árum.

Þeir einu sem virðast vera að velta þessum málum fyrir sér er almenningur.

Ég er að verða sammála Davíð Oddsyni að líklega þarf Þjóðstjórn til þess að höndla þann mikla niðurskurð sem framundan er. Sjá grein mína þar um hér. 

Andri Geir Arinbjarnarson er búinn að rýna í þær skuggalegu aðgerðir sem framundar eru á Írlandi. Staðan er enn verri hér, samt er enginn að ræða þessi mál hér. Sjá grein Andra hér, Þessi grein er skyldulesning. Hann spáir því að Alþjóðagjaldreyrissjóðurinn krefjist þess að það verði sett á neyðarlög strax eftir kosningar til að takast á við efnahagsvandann með niðurskurði og skattahækkunum.

Kosningabaráttan framundan hlýtur og verður að fara að snúast um þessi mál.

 

Mynd: Kerlingarfjöll

Hættum hvalveiðum og einbeitum okkar að hvalaskoðun.

Hvernig nýtum við þessa auðlind best sem eru hvalastofnarnir við landið? Hvort mun gefa meira í aðra hönd, að skoða hvalina eða skjóta þá?

Hvort eigum við að láta sjávarútvegsfyrirtækin eða ferðaþjónustufyrirtækin um að nýta þessa auðlind?

Ferðaþjónustan segir að á síðasta ári hafi 115.000 manns farið í hvalaskoðunarferðir og um 200 manns hafi af þessu atvinnu.

Sjávarútvegurinn segir að hvalveiðar muni skapa rúm 200 störf.

Báðir þessir atvinnuvegir skapa okkur gjaldeyri. Eins og staðan er í dag skapar nýting hvalastofnanna álíka mörg störf hvort heldur hvalir eru skoðaðir eða skotnir.

Framtíð hvalveiða við Ísland er og verður mjög óviss. Markaðir fyrir hvalaafurðir eru fáir og ótryggir.  

Framtíð hvalaskoðunar er björt. Þetta er atvinnugrein sem á sér örfárra ára sögu en hefur vaxið gríðarlega ár frá ári. Þar er ekkert nema vöxtur og auknar tekjur framundan.

Niðurstaðan er einföld, við munum hagnast meira á því að skoða hvalina en skjóta þá.

Látum ferðaþjónustunni eftir að nytja hvalastofnana við Ísland og hættum að slást við alþjóðasamfélagið um þetta mál.

 

ESB gagnrýnir hvalveiðar

Endurreisa þarf trúverðugleika Sjálfstæðisflokksins.

Með brotthvarfi framkvæmdastjóra Sjálfstæðisflokksins úr starfi vakna þær vonir að nýr formaður Sjálfstæðisflokksins ætli að taka á þessu máli af fullri hörku. Þeir aðrir trúnaðarmenn flokksins sem sýndu þá siðblindu að biðja um og taka við fjárstyrkjum af þessari stærðargráðu frá Landsbankanum og aðaleigenda Glitnis hljóta að láta af sínum trúnaðrstörfum fyrir flokkinn.

Fyrrverandi framkvæmdastjóri flokksins sat til ársloka 2006 við hlið hins nýja og unga framkvæmdarstjóra sem nú er að láta af störfum. Sá var jafnframt bankaráðsmaður í Landsbankanum þegar bankinn ákvað að fara að safna innlánum erlendis inn á Icesave reikningana. 

Þessi maður sat í stjórn Landsbankans þegar bankinn safnaði yfir þúsund milljörðum króna á tæpum tveim árum. Þessi maður veðsetti þjóð sína fyrir þúsund milljarða á tæpum tveim árum. Þjóðin mun þurfa að greiða 50 til 500 milljarða vegna gjörða þessa manns. Þennan mann vill ég og hópur manna ákæra fyrir landráð. Sjá hér.

Þessi maður situr í Miðstjórn Sjálfstæðisflokksins

Samkvæmt fréttum Morgunblaðsins þá hafði fyrrverandi ráðherra flokksins forgögnu um að útvega flokknum þetta fé. Sá ráðherra situr í fyrsta sæti flokksins í Reykjavík Suður.

Það er ekki nóg að þessi ungi drengur sem var í starfsþjálfun á skrifstofu flokksins þegar þetta gerðist hætti.

Til þess að ég og væntanlega fleiri stuðningsmenn flokksins til fjölda ára höldum áfram að styðja og kjósa flokkinn þá þurfa báðir þessir menn að hverfa úr trúnaðarstörfum fyrir flokkinn.

 

Andri hættir störfum

Trúverðugleika Sjálfstæðisflokksins verður að endurreisa.

Það að Guðlaugur Þór Þórðarson, fyrrverandi heilbrigðisráðherra hafi útvegað Sjálfstæðisflokknum þessa tugmilljóna styrki var ekki til að bæta stöðu Sjálfstæðisflokksins. Allir þeir sem um þessi mál tjá sig eru sammála um að það að þiggja þessa styrki hafi í besta falli verið "óeðlilegt".

Það alvarlega í þessu máli er að þeir menn sem ég og aðrir stuðningsmenn Sjálfstæðisflokksins höfum valið til trúnaðarstarfa fyrir okkur, þeir sáu ekkert óeðlilegt við það að þiggja styrki sem þessa. Heldur ekki framkvæmdastjóri flokksins.

Ef þessir forystumenn okkar Sjálfstæðismanna ráku flokkinn okkar með þessum hætti hvernig ráku þeir þá landið okkar?

Ég hvatti eindregið til þess að í þeim prófkjörum sem fóru fram í Sjálfstæðiflokknum að fyrrum ráðherrum flokksins yrði gefi frí og þeir ekki kosnir til áframhaldandi trúnaðarstarfa. Þrír af sex fyrrum ráðherrum flokksins hættu, hinum var öllum hafnað sem oddvitum í sínum kjördæmum. Eina leiðin fyrir Sjálfstæðisflokkinn til að endurheimta traust kjósenda er að sýna ábyrgð í verki og láta þá forystumenn flokksins sem leiddu þjóðina inn í þetta gríðarlega hrun bera ábyrgð á því með því að kjósa þá ekki til frekari trúnaðarstarfa.

Sjálfstæðisflokkurinn á mjög undir högg að sækja og ef Sjálfstæðisflokkurinn á að endurvinna trúnað kjósenda eftir þessar uppljóstranir þá gengur ekki að stilla upp í fyrsta sæti í Reykjavík Suður með höfuðpaurinn í þessu máli. Ekki bara að maðurinn sá ekkert óeðlilegt við að þiggja þessar greiðslur, hann fór sem þingmaður og sótti þær til þessara fyrirtækja.

Mín reynsla af stuðningsmönnum og kjósendum Sjálfstæðisflokksins er að þetta er upp til hópa gott og grandvart fólk. Ég efast um að það vilji frekar en ég kjósa slíka  menn á þing sem sína fulltrúa.

Það jaðrar við pólitísku sjálfsmorði fyrir Sjálfstæðisflokkinn að stilla í dag upp í fyrsta sæti í Reykjavík Suður höfuðpaurnum í einu mesta spillingarmáli Íslandssögunnar sem tengist fjármálum stjórnmálaflokkanna.

Það sem gerir málið svo slæmt er hvaða fyrirtæki gáfu þetta fé, Landsbankinn og aðaleigandi Glitnis. Báðir þessir bankar fóru í framhaldinu lóðrétt á hausinn  eftir að hafa rænt þjóðina og skilið hana eftir stórskulduga. Bankar sem stjórnvöld gerðu ekkert til að stöðva á þeirri heilreið sem þeir voru á. Þvert á móti, stjórnvöld gerðu allt sem bankarnir báðu um þar til Davíð Oddsson á endanum stöðvaði bullið. Já, ég er farinn að sjá Davíð Oddson í nýju ljósi þessa dagana.

Ætli Sjálfstæðisflokkurinn að endurheimta sitt fyrra traust verða menn sem staðið hafa í gjörningum eins og þessum að hverfa úr forystu flokksins. Alveg á sama hátt þarf ábyrgðarmaður númer eitt á Icesave, stjórnarmaður í Landsbankanum og fyrrum framkvæmdastjóri flokksins að hverfa úr Miðstjórn flokksins.

Gerist það ekki fyrir þessar kosningar þá verður það að gerast fyrir þær næstu, ætli Sjálfstæðisflokkurinn sér einhverja framtíð í íslenskri pólitík.

Mynd: Dýjamosi í Vopnafirði.

 

 

Guðlaugur Þór hafði forgöngu um styrkina

Þarf þjóðstjórn til að takast á við þennan gríðarlega efnahagsvanda?

Rúmir sex mánuðir eru frá því bankakerfið hrundi. Á sex mánuðum hafa tæp átján þúsund manns misst vinnuna. Spár gera ráð fyrir að 10 fyrirtæki verði gjaldþrota á dag næstu tólf mánuði. 3500 fyrirtæki munu falla í valinn það sem eftir lifir árs. Með óbreyttri vaxtastefnu og ef þessar spár ganga eftir þá er eðlilegt að álykta að jafn margir muni missa vinnuna á næstu sex mánuðum og á síðustu sex mánuðum.

Til viðbótar þessum gjaldþrotum og vaxandi atvinnuleysi þurfum við að glíma við stórfelldan niðurskurð á útgjöldum ríkisins. Skera þarf fjárlögin fyrir 2010 úr 600 milljörðum í 400 milljarða.

Þeir sem taka við stjórnartaumunum að afloknum kosningum verða ekki öfundsverðir. Alveg sama hverjir þeir verða þá þarf þjóðin að styðja það fólk eins og hægt er. Að setja saman fjárlögin fyrir 2010 og aftur 2011 verður bara hræðilegt mál. Hvernig ætla menn að skera niður ríkið um 30%? Með því að segja upp þriðja hverjum ríkisstarfsmanni?

Ef við ætlum að skera niður útgjöldin um 30% þá þarf að grípa til ráðstafanna eins og þessara:

• Fyrirsér er algjör uppstokkun á Háskólastiginu, niðurskurður, lokun deilda í Reykjavík og úti á landi. Starfsfólki og kennurum sagt upp.
• Væntanlega verða allir Háskólarnir sameinaðir í einn og öllum rektorum sagt upp nema einum. Verkfræði og lögfræði sem nú er kennd á tveim stöðum, allt slíkt verður sameinað.
• Kennslu til meistaranáms væntanlega hætt næstu árin. Nemendum bent á að sækja það nám til útlanda.
• Kennsla í grunnskólum minnkuð og laun kennara lækkuð, kennurum og starfsfólki sagt upp.
• Sama þarf að gera í framhaldsskólum.
• Sveitarfélög munu loka leikskólum og fækka leikskólakennurum. Fólk sem þiggur atvinnuleysisbætur mun ekki fá pláss á þessum heimilum fyrir börnin sín.
• Umfangsmikill niðurskurður á sjúkrahúsunum í heilbrigðiskerfinu og félagsþjónustunni er óhjákvæmilegur. Segja verður upp læknum og hjúkrunarfólki og lækka laun þeirra sem eftir verða. Takmarka verður þá læknisaðstoð sem fólk yfir fimmtugt á kost á.
• Til að milda þennan mikla niðurskurð verður að hækka skatta.

Þá þarf að leysa eftirfarandi á næsta kjörtímabili:

• Jöklabréf upp á 400 til 500 milljarða vilja komast úr landi.
• Vegna Icesave falla á ríkissjóð 50 til 500 milljarðar.
• Sjárvarútvegurinn skuldar 500 til 900 milljarða.
• Krónan er ekki skráð sem gjaldmiðill erlendis.

Eigum við að ákveða að neita að borgar allar ofangreindar skuldir? Það er ljóst að við munum ekki geta rekið ríkissjóð hallalausan næstu árin hvað þá borgað skuldir.

Mikil hætta er á að sú ríkisstjórn sem þarf að takast á við þessi mál hún hreinlega springi á limminu, slíkar eru ákvarðanirnar sem þarf að taka. Um flestar þessar ákvarðanir verður að nást víðtæk samstaða. 

Það er alveg ljóst að það verða allir að leggjast á eitt ætlum við að vinna okkur út úr þessu. Það er líka eins gott að við Íslendingar förum að gera okkur grein fyrir því að þessi kreppa leysist ekkert hér á landi á einum eða tveim árum. Við erum að horfa á allan næsta áratug hið minnsta. 

Mér fannst tillaga Davíðs Oddsonar um þjóðstjórn síðastliðið haust fáránleg. Í dag er ég orðinn sammála Davíð Oddssyni, það getur enginn nema þjóðstjórn ráðið við þau mál sem þarf að höndla hér næstu þrjú til fjögur árin.

Það er nánast ómannúðlegt að leggja alla ábyrgðina af þessum erfiðu ákvörðunum á einstaka ráðherra og þingflokk hans. Þessi mál verður að leysa í samstarfi.

 

3.500 fyrirtæki gjaldþrota á næstu 12 mánuðum

Ofvaxið bankakerfi og væntanlegur niðurskurður ríkisútgjalda á næsta ári.

Liggur ekki fyrir að núverandi bankakerfi er allt of stórt? Umsvifin hér innanlands hafa dregist mikið saman. Umsvif bankakerfisins erlendis eru væntanlega engin og þeir eru þess utan allir fjárvana.

Eins og staða mála er í dag þá er íslenska bankakerfið 4 til 5 sinnum stærra en þörf er á. Landsbankinn einn í núverandi stærð gæti sjálfsagt sinnt landinu öllu. Með sparisjóðina honum við hlið er íslenska bankakerfið væntanlega miklu meira en fullmannað.

Ekkert verður hróflað við neinu fyrir kosningar en mín tilgáta er sú að áður en árið er runnið þá verður hér bara einn ríkisbanki. Ný ríkisstjórn mun fá það "öfundsverða" hlutverk að skera ríkisútgjöld niður úr 600 milljörðum í 400 milljarða og er ljóst að víða verður að höggva þar sem hlífa hefði þurft. Fjárlögin á næsta ári vera eitthvað á þessa leið:

• Fyrirsér er algjör uppstokkun á Háskólastiginu, niðurskurður, lokun deilda í Reykjavík og úti á landi. Starfsfólki og kennurum sagt upp.
• Væntanlega verða allir Háskólarnir sameinaðir í einn og öllum rektorum sagt upp nema einum. Verkfræði og lögfræði sem nú er kennd á tveim stöðum, allt slíkt verður sameinað.
• Kennslu til meistaranáms væntanlega hætt næstu árin. Nemendum bent á að sækja það nám til útlanda.
• Kennsla í grunnskólum minnkuð og laun kennara lækkuð, kennurum og starfsfólki sagt upp.
• Sama þarf að gera í framhaldsskólum.
• Sveitarfélög munum loka mörgum leikskólum og fækka leikskólakennurum. Fólk sem þiggur atvinnuleysisbætur mun ekki fá pláss á þessum heimilum fyrir börnin sín.
• Umfangsmikill niðurskurður á sjúkrahúsunum í heilbrigðiskerfinu og félagsþjónustunni er óhjákvæmilegur. Segja verður upp læknum og hjúkrunarfólki og lækka laun þeirra sem eftir verða. Takmarka verður þá læknisaðstoð sem fólk yfir fimmtugt á kost á.
• Til að milda þennan mikla niðurskurð verður að hækka skatta.

Það mun bíta þá fast þá alþingismenn okkar sem þurfa að standa fyrir þessum aðgerðum. Fyrir þá að skera síðan niður við trog ofvaxið bankakerfi og opinberar framkvæmdir verður átakalítið.

Hugmyndir um að einhverjir vilji kaupa þessa banka, fjárvana með lánadrottnana vokandi yfir þeim, hef ég litla trú á. Meðan nýju bankarnir hafa ekki gert upp við lánadrottnana vegna lánanna sem þeir yfirtóku af gömlu bönkunum, lán sem lánadrottnarnir eiga í raun þá eru þeir ekki söluvara. Það uppgjör getur tekið mörg ár og það uppgjör getur kostað mörg málaferli.

Ég vil taka það fram að þetta hér eru mínar hugleiðingar þar sem ég er að reyna að skyggnast inn í óvissa framtíð. 

Það góða við kreppuna eru róglegheitin og tíminn sem við munum eignast. Nú er um að gera að láta komandi kreppuár verða að bestu árum ævinnar, árunum sem við eyddum með fjölskyldunni og nutum frístunda.

Mynd: Á Þverfellshorni, Esjunni.

 

 

Óttast áhlaup á Kaupþing

Hvað vill eftirsóttasti og uppteknasti maður í heimi til Íslands?

Óvæntur áhugi Forseta Bandaríkjanna á tækniþekkingu okkar Íslendinga og ósk hans um að koma í heimsókn til landsins kom mér í opna skjöldu. Hvað kemur til að sá maður í heiminum sem er mest upptekinn og með þéttustu dagskrána sýnir áhuga á að koma til Íslands? Allir vilja ná fundum þessa manns, allir vilja fá hann til að beita sér fyrir þessu eða hinu, fá hann til að gera þetta eða hitt eða bara sýna sig hér eða þar.

Hann velur nú í byrjun síns embættisferils að setja heimsókn til Íslands á dagskrá. Af hverju? Af hverju vill hann og starfsmenn hans taka frá tíma á dagskrá þar sem slegist er um hvern einasta klukkutíma til að fara til Íslands? Af hverju ekki til Kína eða Indlands? Og af hverju núna á þessari ögurstund í sögu þjóðarinnar?

Ástæðuna segir Barack vera áhugi sinn á nánara samstarfi Íslands og Bandaríkjanna á sviði jarðhitavinnslu.

Með slíkri heimssókn þá væri Barack að gera miklu meira en baða sig í Bláa lóninu og skoða virkjanirnar á Hellisheiði.

Með honum kæmu margir flugvélafarmar af fréttamönnum. Kastljós heimsins myndi enn á ný beinast að Íslandi. Ísland og allt sem íslenskt er yrði baðað í sviðsljósi fjölmiðlanna þessa daga sem hann dveldi hér. Það yrði enginn sá fjölmiðill í heiminum sem ekki myndi segja frá þessari heimsókn. Í þetta sinn væri það ekki gamla "víkingaeðlið" sem væri að koma okkur í heimsfréttirnar.

Í þetta sinn er það "bændamenning" okkar víkinganna sem hugsanlega er að koma okkur í kastljós heimspressunnar. Hvernig við með elju, dugnaði og þekkingu höfum lært að nýta og nytja náttúru landsins og orkulindir þess þannig að á því sviði stöndum við fremstir meðal jafningja.

Við vitum líka að Barack er að taka til eftir Bush stjórnina um allan heim. Við vitum hvernig samskipti landana hafa verið eftir að bandaríkjamenn fóru héðan án þess að kveðja. Með slíkri heimssókn væri Barack að bæta samskiptin og endurvekja gamlan vinskap þessara þjóða.

Með slíkri heimsókn væri Barack Obama að gefa okkur tækifæri til að sýna þjóðum heims að þó við séum víkingar og í okkur blundi "víkingaeðlið" þá erum við eins og víkingarnir forðum fólk sem setur sér lög og reglur og við búum hér að mikill menningu og tækniþekkingu. Hér er elsta þing í heimi og það var hér fyrir 1000 árum sem þau orð voru mælt sem höggvin eru í stein víða um heim í ólíklegustu byggingum á ólíklegustu stöðum:

"Með lögum skal land byggja en með ólögum eyða".

Komi Barack Obama í heimsókn til Ísland til að skoða hér jarðvarmavirkjanir þá er Forseti Bandaríkjanna að gefa okkur Íslendingum tækifæri til að endurheimta orðspor okkar um allan heim.

Við Íslendingar eigum sem betur fer enn víða vini.

Mynd: Kirkjan á Hofdölum, Skagafirði.

 

Áhugi á samstarfi