Innistæðueigendur verða líka að afskrifa

Rangar eru þær áherslur að gera innlendum og erlendum innistæðueigendum hærra undir höfði en öðrum þegnum þessa lands. Það að hér voru sett sérstök lög sem tryggðu hag þeirra umfram aðra voru mistök sem fela í sér mikla og óþolandi mismunun.

Engin þjóð er eða hefur verið í okkar sporum þar sem allir bankar landsins, fyrir utan tveir eða þrír smábankar, hafa orðið gjaldþrota á sama tíma. Þar með talinn Seðlabankinn.

Engin þjóð stendur í þeim sporum að þurfa að bæta innlán í gjaldþrota bankakerfi sem var orðið 10 til 12 sinnum stærra en landsframleiðslan. Engin þjóð hefur lent í slíku.

Að taka á sig allar skuldbindingar vegna innlána í slíku bankakerfi langt umfram allar lögboðnar skyldur plús það að tryggja að mestu þá fjármuni sem voru í þessum peningamarkaðssjóðum, það er komið langt út yfir alla skynsemi. Þegar krakkarnir mínir, sem öll eru nú í framhaldsnámi, koma út á vinnumarkaðinn þá munu þau þurfa að bera þessar byrgðar í formi hærri skatta og minni opinberrar þjónustu næstu einn eða tvo áratugina.

Það er siðferðislega rangt að skuldbinda komandi kynslóðir með þessum hætti og tryggja þessar innistæður með neyðarlögum langt út fyrir okkar lagalegu og alþjóðlegu skyldur. Með þessu er í raun verið að ræna unga fólkið okkar og færa ránsfenginn fjármagnseigendum, innlendum og erlendum. Að gera þetta svona er ekkert annað en glæpur gegn skattgreiðendum á Íslandi.

Það er með öllu óviðunandi að það fé sem tapaðist í gjaldþroti bankana skuli ekki allt vera afskrifað. Það er með öllu óviðunandi að menn ætla sér að láta skattgreiðendur bera það tjón sem sumir viðskiptavinir bankana urðu fyrir þegar þegar bankarnir fóru í gjaldþrot. Þetta tjón eiga þessir viðskiptavinir bankana, hvort sem þeir eru lánadrottnar, innistæðueigendur eða eigendur bréfa í peningamarkaðssjóðum að bera. Ekki skattgreiðendur.

Ríkisstjórn og þing á ekkert með að mismuna þegnum landsins með þessum hætti. Fjármagnseigendur eiga ekki að hafa forgang með sérstökum lögum á skattgreiðendur þessa lands. Mín krafa er sú að þessi neyðarlög verði felld úr gildi og samfélagið tryggi innistæður samkvæmt lagaskyldu sem eru 20.887 evrur á hvern reikning og rift verði greiðslum sem fóru í peningamarkaðssjóðina.

Með því að senda íslenskum skattgreiðendum reikninginn vegna þessara innlána, innlána sem bankarnir hafa tapað, þá er verið að framlengja kreppuna hér á landi um mörg ár.

Með því að fella neyðarlögin úr gildi þá leysist þetta Icesave mál af sjálfu sér. Fjölmörg málaferli m.a. málaferli Hollensku innlánseigenda gegn ríkinu munu þá falla niður.

Fellum neyðarlögin úr gildi, afskrifum það sem þarf að afskrifa hjá innlánseigendum eins og aðrir lánadrottnar bankana þurfa að gera og förum í uppbygginguna á næstu árum án þess að skattgreiðendur séu með þessar drápsklyfjar á bakinu.

 

 

Vilja óháðan dómstól

Athugasemdir

[Ólafur Ingi Hrólfsson, 5.10.2009 kl. 10:36]

Gömlu nýlendukúgurunum vex ekkert í augum í svona málum -

Annars vildi ég sjá stjórnmálaslit á milli okkar og tannlausa breska ljónsins -

sjá svo til hvað gerist -

Kínverjar gætu verið milliliðir fyrir okkur gagnvart þeim - en - hvað sem öllu líður - burt með breska sendiherrann - heim með okkar frá bretlandi

[Óskar (IP-tala skráð) 5.10.2009 kl. 11:30]

athugasemd Ólafs er alveg dæmigerð fyrir þá sem sjá bara aðra hlið málsins.  Íslenskur banki rændi og ruplaði í Evrópu.  'Olafur og félagar botna ekkert í því að þær sem rændir voru vilja fá sitt fé til baka.  Gott að vita að hægt sé að ræna Ólaf og hann tekur því bara brosandi.  - og Já svo klikkir hann út með því að vilja hlaupa í faðm Kínverja.  Þeir eru þekktir fyrir allt annað en vinsamleg samskipti við smáþjóðir.  Ólafur ætti að kynna sér samskipti Tíbeta og Tævana við Kínverja.

[Páll A. Þorgeirsson (IP-tala skráð) 5.10.2009 kl. 11:33]

Góð grein hjá þér og þú verður að teljast "hugrakkur" að leyfa þér að segja sannleikann í þessum málum.

Þegar fjármagnseigendur ráða ferðinni, græðgi og eiginhagsmunir gegnsýra huga fólks, er ekki von á góðu.  Ég er ekki viss um að "ráðamenn" hafi hugsað langt út fyrir eigin innistæður og innistæður vina og vandamanna þegar þeir tóku þessa ákvörðun, þeir voru varla að hugsa um þær fáeinu milljónir sem "venjulegt fólk" geymir á bókum, svo sem aukalífeyrissparnað og fleira.  ;-)  Þegar kemur að því að borga kostnaðinn þá hverfa þessar fáeinu milljónir "venjulega fólksins" í "skuldasúpuna" en vextir og verðbætur af innistæðum þeirra ríku fara langleiðina með að greiða fyrir þá.  Sagan er alltaf að endurtaka sig, þeir ríku sleppa og verða ríkari, þeir fátæku borga og verða fátækari.  Svo eru menn að fela sig á bak við það að þeir reyni að verja sparnað gamla fólksins og þeirra sem minna mega sín.  ;-)  Nei, Ísland stefnir hraðbyr í það að örfáir landsmenn eignist "auðinn", nákvæmlega eins og hjá "hinum bananalýðveldunum".  ;-)

[Sveinn Ríkarður Jóelsson, 5.10.2009 kl. 11:56]

Alveg er ég sammála um þessi neyðarlög, sett í nafni þess að hér yrði starfandi bankakerfi, sem reyndist svo nær algerlega óstarfhæft. Ég bara skil ekki af hverju þeir innlendu bankar sem eftir voru fengu ekki að njóta smæðar og/eða skinsemi sinnar betur en á horfðist. Hvers vegna fengum lántakar sem stóðu í skilum við gömlu bankana ekki að gera tilboð í eigin skuldabréf ásamt þeim lánastofnunum sem eftir stóðu lifandi? Hvaða réttlæti var það gagnvart lántökum og kröfuhöfum gömlu bankanna?

Ég er kannski að missa af einhverju en mér sýnist neyðarlögin hafa verið að vernda lítinn hluta þjóðarinnar í það minnsta voru þau ekki sett í nafni jafnaðar og réttlætis, ferkar í nafni ótta og örvæntingu.

[Arinbjörn Kúld, 5.10.2009 kl. 14:38]

Algerlega sammála. Við verðum að byrja á núllpunkti ef við ætlum að eiga einhverja von um að geta byggt upp nýtt og betra samfélag.

Kveðja að norðan.

[Agla (IP-tala skráð) 5.10.2009 kl. 15:05]

Telur þú, Friðrik, að Icesave vandamálið, og þau mál sem því tengjast, myndi leysast sjálfkrafa ef innistæðutrygging á hvern reikning í íslensku bönkunum yrði takmörkuð við jafngildi 20.887,00 evra?

Hvaða áhrif myndi slík takmörkun á innistæðutryggingu hafa á ævisparnað minn ef hann næmi rúmlega tvisvar sinnum 20.887,00 evrum (á núverandi gengi) og væri á einum innistæðureikningi?

Myndirðu ráðleggja mér að dreifa ævisparnaðinum á fleiri en einn reikning ef hann væri hærri en 20.887,00 evrur (á núverandi gengi)? 

[Guðmundur Ásgeirsson, 5.10.2009 kl. 15:19]

Neyðarlögin eru eitt gallaðasta lagafrumvarp sem fram hefur komið á Alþingi Íslands, og voru samþykkt af meirihluta þingmanna án þess að þeir hefðu einu sinni verið búnir að lesa þau.

[Friðrik Hansen Guðmundsson, 5.10.2009 kl. 15:57]

Sæl Agla

Bretar og Hollendingar eru að fá í sinn hlut 50% af eignum Landsbankans til að þessi lönd geti tryggt innistæður á Icesave umfram þessar 20.887 evrur. Það fá þeir af því að við erum að tryggja allar innistæður hér heima að fullu. Hollendingar tryggja að hámarki 100.000 evrur og Bretar að hámarki 150.000 per reikning. Þeir sem áttu hærri innistæður inni á þessum reikningum eru nú að fara í mál við Íslenska ríkið vegna mismununar sem þeir telja sig verða fyrir með þessu. Þessir útlendingar ætla ekki að sætta sig við slíka mismunun eftir þjóðerni. Ég spái því að ríkið muni tapa þessum málaferlum og við skattgreiðendurnir fáum þetta í hausinn líka.

Í þessu einstæða hruni sem hér hefur orðið verðum við að horfast í augu við það að við getum ekki tryggt hér allar innistæður að fullu í bankakerfi sem var 10 -12 sinnum stærra en landsframleiðslan. Við eigum því að láta það duga að tryggja þessar 20.778 evrur á hverjum reikning og standa þannig við okkar lagalegu og alþjóðlegu skyldur, búið. Ef við gerum það þá eiga Bretar og Hollendingar ekki lengur kröfur á 50% af eignum Landsbankans. Eignir Landsbankans færu þá langt með að dekka þessa lámarks innistæðutryggingu og lítið sem ekkert félli á Íslenska skattgreiðendur.

Hvað varðar þinn ævisparnað og minn þá er það mín skoðun að við sem erum þó í þeirri stöðu að eiga slíkan sparnað, við erum sá hópur sem á að taka þetta högg, ekki börnin okkar.

Fyrir hrun var ríkið ekki skuldbundið á nokkurn hátt, hvorki lagalega né siðferðilega að bera ábyrgð á hvorki mínum innistæðum eða sparnaði frekar en þínum umfram þessar 20.778 evrur per reikning/kennitölu. Þannig var staðan einfaldlega fyrir hrun!

Það erum við sem berum ábyrgð á þessu þjóðfélagi og það erum við sem eigum að taka á okkur það tjón sem hér hefur orðið. Það er okkar að taka höggið og það er okkar að leggja grunn að því að vinna okkur út úr þessu og byggja upp nýja ævisparnaði. "Gamli" ævisparnaðurinn er glataður, hann er horfinn.

Við eigum ekki að flytja þetta tjón yfir á næstu kynslóðir með lántökum sem næstu kynslóðir eiga að borga

[Friðrik Hansen Guðmundsson, 5.10.2009 kl. 16:08]

Sæl aftur Agla

Hvað varðar síðustu spurninguna þína þá ráðlegg ég þér að taka þetta fé þitt og setja það á beit annarstaðar en hafa það á gjöf í bankanum. Ég myndi ráðleggja þér að beita því á fasteignamarkaðnum eða jafnvel hlutabréfamarkaðinn. Gerðu allt annað við þetta fé en láta það híma hrætt og skelft í bankanum. Það eru fullt af góðum fjárfestingartækifærum í dag, hvort sem það eru í fasteignum, listaverkum eða öðru sem á eftir að rjúka upp í verði þegar aftur kemur vor í dal.

[Sæmundur Bjarnason, 5.10.2009 kl. 16:36]

Eina skynsamlega ástæðan fyrir hraðanum við samþykkt neyðarlaganna var óttinn við öngþveiti þegar bankar opnuðu. Það mátti auðvitað leysa með því að einhver (ríkisstjórn - seðlabanki) ábyrgðist visagreiðslur að ákveðnu hámarki. Svo mátti anda með nefinu og athuga málin. Mestu afglöp Alþingis frá upphafi.

[Andri Geir Arinbjarnarson, 5.10.2009 kl. 17:11]

Friðrik,

Þeir sem eiga sparnað yfir 20,000 evrum eiga að dreifa honum á mismunandi reikninga í bönkum og sparisjóðum. (ekki meir en 20,000 evrur per banka) og síðan fara í ríkisskuldabréf eða húsbréf.  Hlutabréf í Össuri eru athyglisverð þar sem þau eru líka á markaði í Kaupmannahöfn að mig minnir. Íslensk listaverk munu standa fyrir sínu eins og þú bendir á.

Svo eru þeir sem geyma varasjóð í peningum í peningaskáp eða geymsluhólfi.

[Agla (IP-tala skráð) 5.10.2009 kl. 18:44]

Þakka þér kærlega fyrir svarið, Friðrik.Það var mjög fróðlegt en engu að síður er margt í þessu sambandi sem ég, og þá kannski fleiri, skil ekki.

Þú ert greinilega vel að þér á þessu sviði og tilbúinn til að svara eftir bestu getu svo ég spyr óhrædd í fávisku minni:  Hvað með þessar 20.887 evrur " per reikning/kennitölu"?  Myndi það þýða að kennitöluhafi (einstaklingur) sem hefur tíu innistæðureikninga sem samanlagt hafi innistæður sem  jafngildi 100.000,00 evrum myndi njóta innistæðutryggingar sem samsvari 20.887,00 evrum (sem væri þá sama upphæð og innistæðueigandi sem ætti sparifé sem jafngilti 21.000,00 evrum á einum innistæðureikningi myndi vera tryggður fyrir)?

Þú segir :   " Hvað varðar þinn ævisparnað og minn þá er það mín skoðun að við sem erum þó í þeirri stöðu að eiga slíkan sparnað við erum sá hópur sem á að taka stærsta höggið í þessu hruni sem hér hefur orðið.  "                                                                                                                                                                                                                       Ég spyr: Hvers vegna telur þú að þeir sem áttu sparifé á bankareikning eigi að taka stærsta höggið í því hruni sem hér hefur orðið"?   Berum við meiri ábyrghð á hruninu en aðrir þegnar? Erum við innistæðueigendur aflögufærari en aðrir? Nágrannakona mín keypti sér demantshringa fyrir afganginn af heimilispeningunum en ég setti afganginn inn á bankareikninginn. Hún á sína hringa og gæti komið þeim í pening, ef nauð krefur, en aurinn sem ég setti á innistæðureikninginn á að fara upp í Icesave ruglið??

Ég sé ekki að þú hafir svarað spurningunni um hvort Icesavedeilan ( og fylgifiskar hennar) myndi hverfa ef núverandi innistæðutryggingu íslenskra reikningshafa yrði breytt. Sjálf held ég að Bresk og Hollensk yfirvöld séu ekki beint líklega til að hverfa, á þessu stigi málsins, frá kröfum sínum til Íslands um endurgreiðslu á þeim kostnaði sem fylgdi greiðslum þeirra til breskra og hollenskra innistæðueigenda íslenska Icesave bankans.

[Ómar Sigurðsson (IP-tala skráð) 5.10.2009 kl. 21:41]

Mig langar að benda á að ef bankainnistæður hefðu ekki verið tryggðar með neyðarlögunum hefðu peningamarkaðssjóðirnir getað greitt þeim sem þar voru með peningana sína 100% . Þetta hefur verið bennt margsinnis á af bæði bankamönnum og virktum háskólapróffessor, og er raunar einfalt reikningsdæmi. Neiðarlögin færðu hinsvegar fjármuni frá peningamarkaðssjóðunum í bankabækurnar sem þeir tryggðu.

[Friðrik Hansen Guðmundsson, 5.10.2009 kl. 23:27]

Sæl Agla

Ég hef heyrt marga ráðleggja sama og Andri (11). Þetta "telja" margir vera nokkuð örugga leið. Sumir fá líka "lánaðar" kennitölur nánustu ættingja/barna og stofna reikninga í þeirra nafni í sama tilgangi.

Það sparifé sem fólk átti inni á bankareikningum og var meira en 20.778 evrur per reikning, það fé tapaðist að stærstum hluta þegar bankarnir fóru í gjaldþrot. Þetta er að mestu glatað fé. Þetta fé er horfið úr bönkunum. Innistæður eru ekki forgangskröfur í þrotabú bankana. Innistæðueigendur eru eins og aðrir lánadrottnar. Vegna neyðarlaganna frá Alþingi þá er ríkið að taka að sér að ábyrgjast þessar innistæður í tvö ár. Eitt ár er liðið af þeim tíma. Hvað gerist að ári liðnu þegar þessi neyðarlög falla úr gildi veit engin. Kannski verða þau framlengd. Ef ekki þá fellur þessi tímabundna trygging ríkisins á innistæðum úr gildi. Hún getur líka fallið úr gildi ákveði Alþingi á morgun að afnema þessi neyðarlög. Alþingi setti þau á einum degi. Alþingi getur numið þau úr gildi á einum degi.

Innistæðueigendur eru ekkert frekar aflögufærir en aðrir. Þegar ég segi að innistæðueigendur verði að bera sitt tap þá er ég að segja að innistæðueigendur eru þegar búnir að tapa þessu fé. Þetta fé umfram 20.778 evrur per reikning er tapað fé samkvæmt lögum og reglum samfélagsins fyrir hrun. Ríkið fór tímabundið að hræra í þessum leikreglunum og því telja sparifjáreigendur að þeir eigi sitt fé ennþá óskert inni á sínum bókum. Ríkið ætlar sér að taka lán til að geta greitt innistæðueigendum þessar innistæður. En þannig var þetta aldrei hugsað. Þannig var samfélagssáttmálinn ekki fyrir hrun.

Málið með þessa nágrannakonu þína er að ef hún tapar þessum hringjum sínum þá þurfa börnin mín ekki að borga þá með sköttunum á næstu árum og áratugum. Nú eiga börnin mín hinsvegar að fara að greiða með sínum sköttum innistæður þessara innlendu og erlendu aðila sem áttu fé á innlánsreikningum í þessum gjaldþrota bönkum.

Varðandi Icesave þá er þetta rétt ábending hjá þér.

[Helgi Jóhann Hauksson, 6.10.2009 kl. 00:02]

Algerlega sammála þessu Friðrik.

[Ellert Júlíusson, 6.10.2009 kl. 08:53]

Trygging innistæðna voru hræðileg og óásættanleg mistök! Ég skil vel að fólk vilji ekki missa sitt, en eins og hefur komið nokkrum sinnum fram í þessari færslu þá er það löngu farið, millifært í skjóli nætur á einhverja leynireikninga óprúttinna manna.

Ég leyfi mér líka að spyrja hvar réttlætið er þegar ég á að fara að borga innistæður Dodda sniðuga sem að græddi hundruð milljóna vegna þess að hann var svo klár að fjárfesta í loftbólufyrirtækjum og loftköstulum. Við skulum gera okkur grein fyrir því að megnið af þessum stóru upphæðum sem að við erum að borga innanlands eru peningar sem voru aldrei til nema í hugum manna. Ég vill frekar tapa einhverjum milljónum heldur en að þurfa að borga milljarða!

Síðan var þeim einstaklingum sem hvað duglegastir hafa verið að "græða" gefinn góður tími til að koma öllu sínu úr landi, og hér liggur ekkert eftir nema aska og sorp. Ég er enginn sérfræðingur, ekki einu sinni leikmaður en þetta er sú tilfinning sem að ég hef fyrir þessum málum og sem mér finnst hafa skinið í gegn í mörgum umræðum sem að ég hef heyrt.

Lítum bara á þetta raunsætt, 7% þjóðarinnar á 95% peninganna...hvernig eignaðist þetta fólk peningana? Í flestum tilvikum með því að fjárfesta og ná að leysa sig út tímanlega og sennilega spilar kvótabraskið stórt hlutverk þarna líka. Það eru peningar sem við eigum...hreint og klárt og við erum að borga fyrir þá tvisvar sinnun núna.

Góðar stundir.

[Agla (IP-tala skráð) 6.10.2009 kl. 14:26]

Mér finnst þú eiga þakkir skildar, Friðrik, fyrir að hafa vakið athygli að máli sem trúlega fáir hafi hugleitt til þessa.

Innistæðueigendur "eiga" innistæður sínar hjá Íslensku bönkunum meðan Neyðarlögin eru í gildi, í öllu falli, og gætu þeirra hluta vegna eytt þeim "eins og vitleysingar"; Keypt sér og börnunum gull og dýra steina eða hús og heimilistæki, allt eftir efnum.

Hvað verður um innistæður hjá íslensku bönkunum þegar neyðarlögin sem tryggja þær að fullu falla úr gildi, er spurning sem gerist áleitin og ég er alls ekki viss um að svarið verði auðfundið.

Mér sýnist þessi 20.778 evru trygging á einnistæðureikningum vera laust reiknað jafnvirði rösklega fjögurra miljóna ísl. króna sem er jú ekki himinhá upphæð ef við erum að tala um sparifé hjóna á sjötugsaldrinum. Búum okkur til dæmi: Fyrir afnám Neyðarlaganna áttu Stebbi og Stína  5 miljónir á sparireikningnum, Gunna og Gunni lögðu meira til hliðar og áttu 10 miljónir og Bjarni og Birna áttu 100 miljónir (Þau voru bæði einkaerfingjar efnaðra foreldra)  en  öll sitja þau eftir með ca. fjórar miljónir. Eignatap þessara hjóna er því mjög misjafnt.Ekkert þeirra stóð í neinu kvótabraski eða fékk ókeypis þotuflug til útlanda. Öll komu þau börnum sínum til mennta og studdu þau í gegn um framhaldsnám og börnin hafa nú öll góðar stöður í útlöndunum en  hjónin standa öll eftir eftir með jafnvirði 20,778 evra á bankareikningnum.                                                                                                                      Bjarni og Birna fengu arf frá foreldrum sínum sem nú er þurrkaður út. Kannski er það  bara eftir á skattlagning á sparnað foreldra þeirra, svona ámóta réttlátt og að næsta kynslóð skuli þurfa að borga skuldabagga okkar kynslóðar? 

                                                                                                                                                                                                                                                                        Mér sýnist dæmið flókið sem við þurfum að fara yfir áður en við ákveðum hvort við snúum aftur til "samfélagssáttmálans" sem við tókum sem gefinn fyrir HRUN eða semjum nýjan sem myndi henta betur breyttum aðstæðum.