Mįnudagur, 29. jśnķ 2009
Af hverju aš auka gjaldeyrisforšann śr 7 milljöršum ķ 700 milljarša?
Įriš 2002 var gjaldeyrisforši okkar Ķslendingar um 7 milljaršar og hafši verši af žeirri stęršargrįšu og žašan af minni frį Lżšveldisstofnum. Af hverju žarf allt ķ einu nś aš hękka gjaldeyrisforšann śr 7 milljöršum ķ 700 milljarša?
Ég spyr, af hverju žurfum viš 700 milljarša ķ gjaldeyrisvarasjóš žegar 7 milljaršar voru meira en nóg fyrir 7 įrum?
Ég skil aš žegar bankakerfiš var oršiš mjög umfangsmikiš hér fyrir nokkrum įrum žį hafi menn viljaš styrkja gjaldeyrissjóšinn. En af hverju nśna žegar bankarnir eru nįnast eins og žeir voru 1980?
Er žetta algjört yfirskot? Hugmynd komin frį einhverjum erlendum sérfręšing sem ekki įttaši sig į aš 700 milljaršar eru 50% af žjóšarframleišslunni. Eša eru žetta rįš frį einhverjum sem vilja aš rķkissjóšur skuldsetji sig grķšarlega?
Nś hefur lķf okkar Ķslendinga sķšustu misseri gengiš śt aš aš skrapa saman lįnum frį nįgrönnum okkar til aš safna 4,5 milljöršum dollara (700 milljöršum króna) inn į reikning ķ USA. Žar fįum viš 2% innlįnsvexti. Viš žurfum aš borga 5,5% vexti af lįninu. Vextir sem į okkur falla eru žvķ 3,5%. Žetta lįn kostar okkur žvķ 17,5 milljarša króna į įri ķ vexti. Allt heilbrigšiskerfi fyrir nišurskurš kostaši okkur um 100 milljarša.
Af žvķ aš viš erum aš taka aš lįni 700 milljarša króna žį er Alžjóša gjaldeyrissjóšurinn, AGS, męttur hér til aš gęta hagsmuna žeirra sem lįna okkur žetta fé. Og takiš eftir, žaš į ekki aš nota žetta lįnsfé. Žaš eina sem į aš nota žaš ķ er aš žaš į aš liggja inni į žessum reikningi ķ USA og viš aš borga af žvķ vexti. Žetta er varasjóšur sem bśiš er aš telja stjórnvöldum og nokkrum rįšgjöfum žeirra, hagfręšingum, trś um aš sé algjör naušsyn.
Ég višurkenni aš ég skil žetta ekki. Ef 7 milljaršar dugšu vel ķ öllum žeim ólgusjó sem oft hefur veriš hér į landiš frį 1944, ķ öllum žorskastrķšunum og kreppunum, žį eru žessir 700 milljaršar algjört yfirskot. Og ķ staš žess aš taka žetta lįn og borga af žvķ vexti var žį ekki nęr aš taka hér einhliša upp evru eša dollar?
Ég spyr. Af hverju žarf aš auka gjaldeyrisforšann śr 7 milljöršum ķ 700 milljarša? Hverjir seldu stjórnvöldum žessa hugmynd? Hverjir hafa hag af žvķ aš žjóšin skuldsetji sig svona grķšarlega? Hverjir vildu aš AGS kęmi hingaš inn og fęri aš sżsla meš rķkisfjįrmįlin? Hverjir sjį sér hag ķ žvķ? Af hverju leggja nįgrannažjóšir okkar og AGS svona mikla įherslu į aš viš öxlum grķšarlegar skuldbindingar vegna Icesave, skuldbindingar sem munu fęra lķfskjör į Ķslandi aftur um įratugi?
Er žaš svo aš nįgrannar okkar hafa horft öfundaraugum til okkar og į žęr aušlindir sem hér eru? Er žaš svo aš mörg žessara landa vilji og vinni nś aš žvķ aš ašstoša sķn eigin fyrirtęki ķ aš nį sér ķ bita af žessari köku?
Er žaš svo aš aušugustu bankar ķ Evrópu og USA hafi kerfisbundiš lįnaš Ķslensku bönkunum grķšarlegt fjįrmagn ķ žeim tilgangi einum aš ętla sķšan aš fella žį og koma žar meš efnahag landsins og rķkissjóši į hnén? Vitaš er aš erlendir ašilar tóku stöšu gegn krónunni og rķkissjóši. Žessum ašilum gręddist grķšarlegt fé. Nś žegar bankarnir eru fallnir og rķkissjóšur gjaldžrota žį er hér allt falt meš 90% til 95% afslętti . Erlendir ašilar eru žegar byrjašir aš kaupa orkuaušlindirnar og vilja kaupa meir, samanber kaup žeirra undanfariš ķ Orkuveitu Sušurnesja af nįnast gjaldžrota sveitarfélögum sušur meš sjó.
Af hverju er veriš aš skuldsetja rķkissjóš svona grķšarlega? Ķ hvaša tilgangi er veriš aš gera žaš? Af hverju er eins og unniš sé skipulega aš žvķ aš skuldsetja rķkissjóš žannig aš allar lķkur eru į aš hann geti ekki stašiš ķ skilum og verši ķ žvķ nęstu 10 til 15 įrin aš koma aftur og aftur til AGS og semja um framlengingar į lįnum? Mį bśast viš žvķ aš į nęstu 10 til 15 įrum kaupi erlendir ašilar mikiš upp af eignum og aušlindum af einstaklingum, fyrirtękjum, sveitarfélögum og rķkinu?
Ég held aš mikillar ašgęslu sé žörf. Endurskoša į allar žęr įkvaršanir sem žaš fólk, sem sigldi žjóšarskśtunni ķ strand, tók į strandstaš vikurnar og mįnušina eftir strand. Viš eigum ekki aš lįta žęr įkvaršanir sem žaš fólk tók žį binda hendur okkar nś, hvorki ķ Icesave mįlinu né varšandi žaš aš taka žetta 700 milljarša lįn.
Ég skora į stjórnvöld og žingmenn aš skoša vel hvort ašrar leišir séu ekki fęrar, leišir sem ekki fela ķ sér jafn mikla skuldsetningu žjóšarinnar og nś stefnir ķ.
![]() |
Icesave-įbyrgš śr rķkisstjórn |
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt |
Flokkur: Stjórnmįl og samfélag | Breytt s.d. kl. 12:39 | Facebook
Athugasemdir
Svona fer žegar menn gera ķ buxurnar
Jón Ingi Cęsarsson, 29.6.2009 kl. 11:25
Ķ kjölfariš sagši Rozadowski aš afnįm gjaldeyrishaftanna gętu hafist ķ įföngum seint į žessu įri. Sagši hann aš Sešlabankinn yrši aš vera bśinn undir skell į žeim tķma og žvķ gęti gengiš į gjaldeyrisforšann. Rozadowski varar jafnframt viš lękkun stżrivaxta ķ žessu umhverfi žar sem meš lękkun gęti skapast hętta į gengisfalli sem gęti reynst mjög erfitt aš snśa til baka.
Ólafur Eirķksson, 29.6.2009 kl. 11:27
Góšur pistill hjį žér Frišrik
Pįll Blöndal, 29.6.2009 kl. 11:38
Žessi klausa hér aš ofan er brot śr frétt af vķsi.is sem óvart fór inn hjį mér įšur en ég hafši klįraš póstinn.
Frišrik, į sķšustu įrum varš offramleišsla į krónum. Og žaš ekkert smįręši. Bankainnistęšur eru ķ dag ķ nįgrenni viš 2000 milljarša króna. Į sama tķma er gjaldeyrisžurrš ķ landinu žvķ aš allur afgangur af višskiptum viš śtlönd fer ķ vaxtagreišslur og afborganir erlendra lįna.
Hér inni ķ hagkerfinu eru enn mörg hundruš milljaršar frį erlendum ašilum sem vilja/verša/žurfa aš fara śr landi. Žessar ofsalegu erlendu lįntökur munu aš mestu fara ķ aš nišurgreiša gjaldeyri ķ flóttann eins og fulltrśi IMF rekur ķ greininni hér ofar. Žaš er žvķ ekki rétt aš žessir peningar muni liggja į vöxtum ķ bandarķkjunum - žaš er enn ein žjóšsagan. Sagan endurtekur sig - aftur og aftur.
Ég held persónulega aš viš höfum ekki efni į žvķ aš reyna aš lyfta upp gengi krónunnar meš ašferšum af žessu tagi. Erlenda skuldastašan er žannig aš žetta er góšęrislausn sem į alls ekki viš fyrir rķki ķ okkar stöšu. Veršum frekar aš sętta okkur viš aš Krónuna er bśiš aš offramleiša og žvķ veršur hśn aš falla ķ verši. Gagnvart śtlöndum eins og hśn hefur žegar gert, og hér innanlands ķ formi kraumandi veršbólgu sem sér ekki fyrir endan į.
Óžęgindin af gjaldeyrishöftum, eša naušsyn frjįlsra fjįrmagnsflutninga eru ofmetin. Gott hjį žér aš benda į žetta - žetta endurreisnarplan er svo hįskalegt aš žaš getur oršiš enn ein hrollvekjan, alveg aš óžörfu.
Kv.
Ólafur Eirķksson, 29.6.2009 kl. 11:42
Er žaš ekki mįliš Ólafur aš veriš er aš gefa erlendum bönkum sem töpušu miklu fé į višskiptum viš Ķslendinga tękifęri til aš endurheimta žaš til baka meš žvķ aš taka stöšu gegn Ķslensku krónunni žegar hśn veršur sett į flot?
Bešiš er meš aš setja krónuna į flot žar til öll lįnin eru komin ķ hśs. Žegar žaš er komiš žį veršur krónan sett į flot og žessi gjaldeyrissjóšur sem viš eigum śti ķ USA hann veršur tęmdur į einum degi. Žannig gildra var sett upp fyrir Argentķnumenn hér į sķnum tķma. AGS leyfši erlendum bönkum aš tęma gjaldeyrisforša upp į 10 milljarša dollara sem AGS hafši lįnaš Argentķnu į einum degi.
Žaš eru allar lķkur į žvķ aš sami leikur verši leikinn hér. Žaš skżrir žį lķka žaš sem ég ekki skil af hverju žarf aš hękka gjaldeyrisvarasjóšinn śr 7 milljöršum ķ 700 milljarša og geyma hann USA žannig aš Ķslensk stjórnvöld geti ekki komist ķ peningana nema gegnum žennan samstarfsašila AGS.
Ef žessi gjaldeyrissjóšur tęmist eša žaš gengur verulega į hann žį lendir žaš į žjóšinni aš endurgreiša žaš fé.
En erum viš ekki jafn óvarin meš žessa krónu okkar og įšur žó viš séum meš sjóš upp į 4,5 milljarša dollara. Žetta eru smįaurar ķ öllu alžjóšlegu samhengi nema fyrir okkur. Taki sterkir ašilar stöšu gegn krónunni žį munum viš aldrei rįša viš aš verja hana į komandi įrum. Fyrst Danir lentu ķ erfišleikum meš aš verja sķna krónu fyrir nokkrum mįnušum hvaša möguleika eigum viš?
Žaš eru žvķ allar lķkur į aš viš endum meš žennan gjaldeyrisvarasjóš tómann og žjóšin situr uppi meš skuldina.
Er žaš ekki eina leišin aš taka hér einhliša upp evru aša dollar? Aš vera meš krónuna hér įfram, er žaš ekki įvķsun į aš žessi gjaldeyrisvarasjóšur muni tęmast?
Frišrik Hansen Gušmundsson, 29.6.2009 kl. 12:19
Sęll Frišrik.
Ég hef skiliš mįliš žannig aš einhliša upptaka annars gjaldmišils losi okkur ekki śr žeim vanda sem viš erum ķ varšandi žessar upphęšir erlendra ašila sem hér liggja inni ķ hagkerfinu. Og ķ raun engar kerfislęgar breytingar heldur. Žęr veršur aš borga śt og gęta jafnręšis. Žennan gjaldeyri eigum viš ekki og veršum aš taka hann aš lįni - eša aš lįta eigendur žessara peninga skiptast į gjaldeyri viš okkar śtflytjendur į frjįlsum markaši (įn inngripa sešlabankans). Sem getur žżtt įfram eitthvaš lękkandi gengi. Jafnvel hraustlegt gengisfall. Eftir aš jafnvęgi nęst į nż gęti einhliša upptaka annars gjaldmišils komiš til greina, en ég held aš ef viš lįtum af ósišum varšandi stjórnun krónunnar žį geti hśn sem best plummaš sig įfram.
Frį bęjardyrum IMF horfir mįliš žannig aš ķslendingar eru aš missa hagkerfiš į hlišina vegna verš- og gengistryggšra lįna. Og viš viršumst alls ekki ljį mįls į žvķ aš breyta žessu og žvķ į sjóšurinn ekki valkosti - genginu veršur aš nį upp aftur og veršbólgu veršur aš halda nišri. Žetta er skżrt tekiš fram ķ įętlunum sjóšsins og kemur fram ķ mįli fulltrśa hans. Ég held aš hér liggi ašal vandinn.
Akkśrat hvašan žrżstingur um afnįm gjaldeyrishaftanna kemur, skal ég ekki segja. Žaš eru nįttśrulega įkvęši ķ EES samningum um frjįlst flęši fjįrmagns, en žar eru lķka undanžįguįkvęši viš neyšarašstęšur. Sżnist aš žrżstingurinn um žetta sé frį višskiptalķfinu hér - eša trśarsetningar IMF!? Hvort heldur er žį er dęmiš frį Argentķnu ekki uppörvandi, ekki heldur yfirlżsingar fulltrśa IMF hér, og ekki heldur sagan sem er aš gerast ķ t.d Lettlandi.
Kv.
Kv.Ólafur Eirķksson, 29.6.2009 kl. 13:28
Góš grein hjį žér og athyglisveršar pęlingar. Mér sżnist aš salan į hluta af Hitaveitu Sušurnesja sé fyrsta dęmiš um žaš sem koma skal. Allt žetta samrįš milli žjóšanna sem eru aš lįna okkur, IMF, ašgeršir breta, stöšutökur banka og lķfeyrissjóša meš og į móti krónunni ofl. žvķ tengt vekur upp margar spurningar um tilganginn og lokanišurstöšuna.
Ęvar Rafn Kjartansson, 29.6.2009 kl. 16:04
Krónan hefur veriš į floti sķšan 2001 og žvķ er višmišiš sem žś gefur žér 7Gkr. fyrir žann tķma ekki samanburšarhęft. Ekki ętla ég aš leggja dóm į žessa upphęš 700Gkr. En hśn mišast örugglega viš aš hęgt verši aš setja krónuna į flot aftur įn žess aš hęgt sé aš gera įhlaup į hana. Žaš žżšir žį fręšilega, aš ef alla krónur ķ einkaumsjón leita śt į aš vera hęgt aš skipta žeim ķ dollara. Žvķ žarf ekki bara aš miša foršann viš krónueign śtlendinga heldur lķka ķslendinga og ķsenskra lögašila. Žörfin fyrir gjaldeyrisforšan endurspeglar žannig ekki bara skuldir heldur lķk eignir.
Gušmundur Jónsson, 29.6.2009 kl. 19:47
Mjög góšur pistill! Vextir er skattar. Rķkisjóšur ętti aš gera grein fyrir langtķma fjįrlagaramma eins og tķškast ķ EU. Gera einhverja firru śt ķ loftiš eins og manni birtist ķ fjölmišlum eru vinnubrögš sem brennimerkja žį sem žannig vinna.
Jślķus Björnsson, 29.6.2009 kl. 22:57
Žvķ mišur eru įhyggjur žķnar réttmętar Frišrik. Žaš er veriš aš ganga endanlega frį efnahag landsins meš žessum lįntökum. Ef nota į žetta fjįrmagn til aš halda uppi gengi Krónunnar, žį mį reikna meš aš žaš tapist allt. Sešlabankinn var ekki lengi aš glutra nišur 350 milljöršum Króna ķ mišju bankahruninu og ég spįi žvķ aš sś saga endurtaki sig.
Ef ekki er ętlunin aš nota žessa 700 milljarša ķ gjaldeyri, žį erum viš samt aš greiša mismuna-vexti upp į 24,5 milljarša (ekki 17,5). Žetta er skilyrt žvķ, aš viš fįum 2,0% innlįnsvexti ķ USA, sem ekki er öruggt til frambśšar. Į sama tķma eru stżrivextir ķ Bretlandi 0,5%. Getur veriš aš AGS tali um žessi lįn sem ašstoš ? Nęr vęri aš tala um rįn. Hvaša atvinnugrein getur stašiš undir 5.0% raunvöxtum + vaxta-įlagi ? Žaš vęru žį heldst spilavķti, en um žau mį ekki ręša į žessu skinheilaga landi.
Žaš sorglega er aš viš eigum kost į aš koma upp sterkum gjaldmišli sem kostar nęr ekkert. Hagfręšingarnir 32 lugu žvķ aš Myntrįš kostaši 124 milljarša Króna ķ erlendum gjaldmišli. Ef allar Krónur ķ umferš eru keyptar inn ķ kerfi Myntrįšsins kostar žaš 30 milljarša Króna. Hins vegar er žetta ekki naušsynlegt, žvķ aš hęgt er aš lįta alla sem vilja fį gjaldmišil Myntrįšsins kaupa sig inn og žį kostar startiš og reksturinn nęr ekkert.
Umręšan um Krónubréfin er enn ein blekkingin. Meš sterkum nżjum gjaldmišli er hęgt aš lįta Krónuna sökkva og Krónubréfin verša aš engu. Vandamįliš er aš rįšamenn vilja ekki lausnir žótt žeir tali fjįlglega um aš žeir sé tilbśnir aš hlusta į tillögur. Svo er sagt aš engar tillögur berist žótt žótt žęr séu fjölmargar. Allt er žetta lyga-mylla, en spurningin er hvar standa rįšamenn ? Eru žeir bara aš verja eigin stöšu, eša eru žeir į valdi spilltra rįšgjafa ?
Loftur Altice Žorsteinsson, 29.6.2009 kl. 23:11
Afar fróšlegt. Nöturlegt ef rétt er en margt bendir til žess aš svo sé og verši. Munum viš lįta žaš višgangast aš aušlindir okkar, rafmagniš, heitavatniš, vatniš og fiskurinn veriš frį okkur tekiš? Munum viš sętta okkur viš aš orkufyrirtękin veriš seld til erlendra ašila? Fyrirtęki sem viš höfum byggt upp ķ įratugi og litiš į sem okkar ęvarandi eign?
Arinbjörn Kśld, 30.6.2009 kl. 01:52
Žś spyrš ķ žessari góšu grein Frišrik: "Eša eru žetta rįš frį einhverjum sem vilja aš rķkissjóšur skuldsetji sig grķšarlega?"
Jį, er svariš - og vakniš nś elsku landar mķnir, žvķ vį er mikil fyrir dyrum. Įbyrgšin į framtķšinni er okkar; oft var žörf en nś er naušsyn - VAKNIŠ!
Žór Ludwig Stiefel TORA, 30.6.2009 kl. 09:58
Viš žurfum oršiš stóran gjaldeyrissforša ef krónan į aš fljóta, vegna žess aš eignir og skuldir ķslendinga innanlands og utan hafa vaxiš fįrįnlega mikiš undanfara įratugi en ekki vegna žess aš ljótir kallar hjį IMF vilja ręna okkur. Spurnigin er žvķ eiginlega, er žaš kannski ekki žess virši aš setja krónuna aftur į flot aš svo stöddu mįli.
Ég held ekki og ég tel aš viš ęttum aš keyra į gjaldeyrishöftum įfram ķ žaš minnsta uns um hęgist į heimsmarkaši og öruggur višsnśnigur veršur.
En stęrš gjaldeyrisforšans er lśxus vandamįl.
Gušmundur Jónsson, 30.6.2009 kl. 10:07
Ég er flestu sammįla ķ žessari grein en velti óneitanlega fyrir mér hvort žaš sé bara ekki of seint aš fara aš vakna sem žjóš. Ég hef žaš į tilfinningunni aš žaš sé bśiš aš skorša okkur ķ gildruna og viš eigum engrar undankomu aušiš. Skuldbindinar okkar samkvęmt Icesave eru einn fjórši af žeim skuldum sem viš žurfum aš komast ķ gegnum į nęstu įrum. Ef viš höfnum Icesave dregur AGS sig ķ hlé, žį getum viš ekki stašiš viš neinar af okkar skuldbindingum og orkuveitan farin į hausinn įsamt öllu öšru hér. Ég žekki engann sem er raunverulega tilbśinn ķ žį leiš. Viš skulum lķka ekki gleyma žvķ aš žaš er AGS sem ręšur feršinni hérna nśna. Stjórnmįlamennirnir okkar eru bara ķ vinnu viš aš įkveša hvar skal skera nišur. Žetta er mķn myrka sżn. Žaš er nś žegar bśiš aš taka okkur nišur!
Hippastelpa, 30.6.2009 kl. 10:23
Hippastelpa, žaš mį vel vera aš "Ef viš höfnum Icesave dregur AGS sig ķ hlé, žį getum viš ekki stašiš viš neinar af okkar skuldbindingum og orkuveitan farin į hausinn įsamt öllu öšru hér." Spurningin er žį: Hvernig veršur landslagiš į Ķslandi ef aš viš samžykkjum Icesave. Žś segist engan žekkja sem raunverulega sé tilbśin aš fara žį leiš - Glešur mig aš kynnast žér.
Žór Ludwig Stiefel TORA, 30.6.2009 kl. 10:47
Žótt öll lagaleg og sišferšileg rök hnķgi ķ žį įtt aš viš eigum ekki aš greiša Icesave-reikningana, er hugsanlegt aš viš veršum neydd til žess. Viš skulum samt hafa ljóst fyrir okkur, aš žaš verša ekki śtlendingar sem neyša okkur. Žaš verša Ķslendskir einstaklingar, vegna hugleysis eša eigin hagsmuna.
Hvort sem viš munum greiša eša ekki greiša er öllu mikilvęgara aš Alžingi hafni samžykkt samnings-draganna sem fyrir liggja. Bęši getum viš fengiš miklu betri kjör og eins er mikilvęgt aš viš höldum į rétti okkar eins og uppréttir menn, en ekki eins og baršir hundar. Ķ Hollandi er mešferšin į Ķslendingum nefnd "bitch slapped around" (Ensk žżšing). Sęttum viš okkur viš žessa mešferš ?
Loftur Altice Žorsteinsson, 30.6.2009 kl. 11:04