Umsögn Seðlabankans um Icesave 3 gagnslaust plagg.

Umsögn Seðlabankans um Icesave 3 minnir um margt á vinnubrögð Fjármálaeftirlitsins í aðdraganda hrunsins og því hvernig Umhverfisstofnun hefur tekið á díoxínmenguninni frá sorpbrennslunni Funa á Ísafirði.

Eftir að hafa lesið umsögn Seðlabankans um Icesave 3 þá svaraði þessi umsögn engum af þeim spurningum sem ég hélt að þar væri að finna. Umsögnin sem Seðlabankinn sendi Fjárlaganefnd hefði verið ágæt sem fylgirit með skýrslunni, fylgirit fyrir þá sem hafa áhuga á tæknilegum útreikningum og spám um þróun vaxa á komandi árum og áhrif þeirra á útgreiðslur úr þrotabúi Landsbankans.

Umsögnin sem Seðlabankinn átti að vinna fyrir Fjárlaganefnd er að mínu mati óskrifuð. Umsögn InDefense um Icesave er hins vegar nær því sem ég vænti að lesa í umsögn Seðlabankans.

Svörin sem Seðlabankinn skuldar þingi og þjóð eru m.a. þessi:

• Hvaða afleiðingar hefur það ef þing eða þjóð hafnar Icesave 3?
• Ef við veljum að hafna Icesave 3 hvað gera Bretar og Hollendingar þá?
• Verða þeir þá að stefna þrotabúi gamla Landsbankans eða geta þeir stefnt ríkinu og þá fyrir hvaða dómstólum? Héraðsdómi Reykjavíkur eða einhverjum alþjóðlegum dómstól og þá hverjum?
• Stefni Bretar og Hollendingar ríkinu hver er þá versta mögulega útkoman úr þeim réttarhöldum?
• Er það rétt mat hjá InDefence að þessi kostnaður verði að hámarki um 140 milljarðar tapist málið algjörlega og Ísland dæmt til að tryggja allar innistæður í Icesave að fullu, sjá hér?
• Er það þannig að ef við töpum málinu algjörlega fyrir dómstólum þá verður kostnaðurinn sem fellur á þjóðina samt margfalt lægri en ef við hefðum samþykkt Icesave 2? Dr. Jón Daníelsson sýnir í þessari grein  fram á að 507 milljarðar hefðu fallið á þjóðina hefðum hún samþykkt Icesave 2.
• Er dómstólaleiðin þá ekki mjög fýsileg leið? Við höfum allt að vinna og borgum í öllu falli miklu minna en ef Icesave 2 hefði verið samþykktur?
• Ef þetta er rétt mat hjá InDefence að dómstólaleiðin kosti að hámarki 140 milljarða og segjum að Ísland verði dæmt af EFTA dómstólnum til að greiða þessa 140 milljarða er þá ekki nokkuð ljóst að íslenska ríkinu er eigi að síður í sjálfs vald sett hvort það fer að slíkum dómi? Eru dómar alþjóðlegra dómstóla aðfararhæfir og þá hvernig? Ákveði menn að fara að slíkum dómi myndi íslenska ríkið samt ekki í öllum tilfellum borga þennan dóm í íslenskum krónum?

Einu rökin sem Seðlabankinn kemur með fyrir því að samþykkja Icesave 3 er að: "afgreiðsla þessa máls mun líklega bæta verulega aðgengi íslenskra aðila að alþjóðlegum fjármálamarkaði"

Af hverju segir Seðlabankinn þetta? Heldur Seðlabankinn það virkilega að það hafi áhrif á lánveitingar einkarekninna banka í Þýskalandi, BNA og Japan til íslenskra sveitarfélaga og fyrirtækja hvor einhverjir fjármálagjörningar milli ríkisstjórna Íslands, Bretlands og Hollands eru undirritaðir eða ekki? Fjármálaráðherra og Seðlabankastjóri hafa báðir sagt að í gegnum AGS þá hafi ríkisjóður aðgang að meira en nægu lánsfé og líklegt að ekki þurfi að nýta þær lánalínur að fullu. Þar fyrir utan eru bankar og lífeyrissjóðir fullir af fé sem stendur orkufyrirtækum, sveitarfélögum og fyrirtækum til boða á 3,5% vöxtum. Að skrifa undir Icesave til að opna einhverja erlenda lánamarkaði þegar lífeyrissjóðirnir eru í sandandi vandræðum að koma sínu fé fyrir, eru það rök? Eini tilgangurinn með því að "opna erlenda lánamarkaði" er þá væntanlega til að til að láta þessa erlendu lánamarkaði undirbjóða lífeyrissjóðina. Eru það hagsmunir almennings sem á þessa lífeyrissjóði?

Af hverju hefur Seðlabankinn aldrei minnst á kosti þess að hafna Icesave og hvað sparast við það?

Í ár, 2011, er gert ráð fyrir að greiddir verið 26 milljarðar vegna Icesave. Þetta slagar upp í þá upphæð sem ætlað er að setja í "stórátak í vegagerð" sem fjármagna á með vegtollum. Hvaða áhrif hefur það á efnahagslífið og atvinnuleysið ef við höfnum Icesave og notum þessa 26 milljarða í þessar vegaframkvæmdir?

Af hverju fjallar Seðlabankinn í umsögn sinni ekkert um jákvæð áhrif þess á efnahagslífið að hafna Icesave?

Hvernig getur opinber stofnun eins og Seðlabankinn leyft sér að leggja fram umsögn um mál eins og Icesave og koma ekki fram með bæði kosti og galla þess að samþykkja eða synja málinu? 

Þetta eru spurningarnar sem standa eftir hjá mér eftir lestur þessarar skýrslu Seðlabankans um Icesave 3.

Og niðurstaða mín er dapurleg. Seðlabankinn virðist haldin sama "díoxín syndróminu" og Umhverfisstofnun. Sama syndrómi og Fjármálaeftirlitið þjáðist að í aðdraganda hrunsins. Syndrómi sem veldur því að opinberir starfsmenn horfa árum saman aðgerðarlausir á sorpbrennslu eitra með þrávirkum efnum fyrir þeim sjálfum og þeirra eigin börnunum.

Hvað er til ráða með þessa stjórnsýslu okkar?

Í það minnsta er ljóst að Seðlabankinn verður ekki nú frekar en áður þingi og þjóð að notum sem ráðgjafi í þessu Icesave máli. 

Mynd: Göngustígurinn upp Esju.

 

Seðlabanki metur Icesave-kostnað