Stjórnlagaþing - Hér verði forseti að Franskri / Finnskri / Bandarískri fyrirmynd

Stjórnarskráin gerir ráð fyrir að hér sé konungsveldi með sama hætti og er í Danmörk, Noregi og Svíþjóð. Ísland er hins vegar lýðveldi eins og Frakkland, Finnland, Rússland, Bandaríkin og lönd austur Evrópu. Þess vegna eigum við að aðlaga okkar stjórnarskrá að stjórnarskrám þessara lýðvelda og leita þangað að fyrirmyndum.

Öll ríki austur Evrópu settu sér nýjar stjórnarskrár þegar Múrinn féll fyrir um 20 árum. Þessi lýðveldi settu sér stjórnarskrá að Franskri / Finnskri fyrirmynd. Mikil þekking og reynsla er til í dag í Evrópu hvernig stjórnarskrár eiga að vera og hvernig mismunandi útfærslur á þeim hafa reynst. Þessa þekkingu eigum við Íslendingar að nálgast og nýta nú þegar við setjum okkur nýja stjórnarskrá.

Þar sem ekki er konungsveldi þá fer forsetinn með framkvæmdavaldið. Forsetinn er kosinn beinni kosningu og það er forsetinn sem skipar ráðherra. Ráðherrarnir sjá um daglegan rekstur ríkisins. Í Evrópu er skipaður verkstjóri fyrir ráðherrunum, þ.e. forsætisráðherra. Í Bandaríkjunum er forsetinn jafnframt forsætisráðherra. Í þessum lýðveldum þá kýs þjóðin sér forseta til að fara með framkvæmdavaldið og þingmenn til að fara með fjárveitinga- og löggjafarvaldið.

Ef þjóðin er ekki ánægð með störf ríkisstjórnarinnar þá er einfalt að breyta því með því að kjósa nýjan forseta. Ný forseti tekur þá við stjórnartaumunum og skipar nýja ráðherra. Forseti sem vill standa sig vel í embætti hann vandar valið á ráðherrum sínum og skipar fagmann í hvert rúm. Breytum við stjórnarskránni með þessum hætti þá munu í framtíðinni kunnáttumenn verða valdir til að stjórna Íslandi.

Aldrei aftur mun þá nýútskrifaður stúdent verða menntamálaráðherra, sagnfræðingur gerður að ráðherra bankamála og dýralæknir að fjármálaráðherra.

Einni spurningu þurfum við að svara er; hvort eigum við að velja Evrópsku leiðina eða þá Bandarísku, þ.e. vera með forseta og forsætisráðherra eða bara forseta. Undirritaður hallast að Evrópsku leiðinni. Þá þarf í raun bara orðalagsbreytingar á núverandi stjórnarskrá.

Eitt er ljóst. Verði gerðar breytingar á stjórnarskránni og hún aðlöguð að stjórnarskrám lýðveldanna í Evrópu þá mun það hafa í för með sér verulegar breytingar á stjórnskipun landsins. Völd flokkanna og forystumanna þeirra munu minnka verulega.

Öruggt má telja að flokkarnir og þingmenn þeirra muni setja sig upp á móti öllum breytingum á stjórnarskránni sem minnka völd þeirra. Slíkar breytingar munu ekki fara átakalaust í gegnum þingið eins og það er skipað í dag og hugsanlega aldrei komast þar í gegn.

Líklega þarf til ný framboð og nýtt fólk inn á þing til að koma síkum breytingum í gegn um Alþingi, þ.e. gera Ísland að alvöru lýðveldi og leggja niður það ráðherraræði sem hér hefur fengið að grassera allt of lengi með þekktum afleiðinum og stórtjóni.

Sjá nánar um Stjórnlagaþingið og stjórnarskrána hér: www.fridrik.info

Mynd: Gönguleiðin upp Esju.