Einn háskóli er miklu meira en nóg.

Ég hefði haldið að það væri kapp nóg að vera með einn Háskóla á Íslandi. Þið verðið að fyrirgefa en ég sé ekki snilldina í því að reka hér tvo háskóla sem báðir eru að kenna verkfræði sem eru í 700 metra fjarlægð hvor frá öðrum í landi þar sem búa 300.000 manns . Til hvers? Hvað hagnast samfélagið á því að reka tvær rándýrar deildir sem eru báðar að kenna sömu greinina, sitt hvoru megin við flugvöllinn? Þessir skólar munu hvort sem er aldrei geta byggt upp þá rannsóknaraðstöðu sem nauðsynleg er til að þeir geti kennt nemendum sínum sómasamlega til meistaranáms. Hvað þá til doktorsnáms. Þannig má áfram telja hverja greinina á fætur annarri.

Menntamálaráðherrar undanfarinna ára hafa misst málefni þessara háskóla algjörlega úr böndunum. Fyrirséð var að um leið og tekjur ríkisins drægjust saman yrði að skera niður þetta bruðl.

Það sem ég hef þó mestar áhyggjur af eru gæði þeirrar kennslu sem allir þessir "sjálfstæðu" háskólar bjóða upp á. Hver hefur eftirlit með gæðum þeirrar kennslu sem þessir skólar eru að bjóða?

Einn lélegur háskóli á Íslandi mun leggja í rúst orðspor allra hinna háskólanna. Erlendis verður enginn greinarmunur gerður á Háskóla Íslands eða Háskólanum á Bifröst svo dæmi sé tekið. Ef einn háskólinn okkar bregst þá mun það spyrjast út um allt. Erlendis munu menn þá segja, "Háskólanám á Íslandi hefur hrakað gríðarlega og þessar háskólagráður þeirra eru í dag jafn mikils virði og krónan þeirra". Það er þetta sem ég hef áhyggjur af með alla þessa sjálfstæðu háskóla sem enginn veit hvað eru að gera. Það sem ég og fleiri óttast er að þetta nám margra þessara skóla sé í raun framlenging á menntaskólanáminu á viðkomandi stað en ekki raunverulegt háskólanám með þeim áherslum sem alvöru Háskólar hafa. 

Rétt er mat þessara finnsku sérfræðinga að við Íslendingar eigum í besta falli að einbeita okkur að tveim í mesta lagi þrem fræðasviðum. Háskólinn á að öðru leiti að einbeita sér að góðri almennri grunnkennslu í BS og BA námi. Meistaranám og doktorsnám sækja Íslendingar síðan erlendis. Þannig var Háskóli Íslands rekinn þar til fyrir  rúmum áratug eða svo.

Það hefur ekkert haft nema afturför í för með sér að mennta okkar unga fólk til meistaranáms og doktorsnáms hér heima. Þetta bankahrun er ekki síst afleiðing þessarar menntastefnu. Hefði allt þetta unga fólk okkar sem lokið hefur háskólanámi á síðustu 10 - 15 árum tekið sínar meistaragráður við erlenda háskóla þá er ég sannfærður um að þessi "bankakynslóð" okkar hefði aldrei keyrt bankana og samfélagið í þrot með þeim hætti sem raun varð á.

 

Mæla með tveggja háskóla kerfi

Athugasemdir

[Guðbjörn Guðbjörnsson, 25.5.2009 kl. 22:28]

Sæll Friðrik

Ég er er þér í sjálfu sér sammál, en tel að lending með tveimur háskólum sé eitthvað, sem ég get vel sætt mig við.

Bruðlið hér á undanförnum árum í menntakerfinu er hreint út sagt með ólíkindum og þá sérstaklega á háskólastiginu. 

[Kommentarinn, 26.5.2009 kl. 00:21]

Ég hef heyrt aðra velta upp þessum möguleika að það hljóti eitthvað að hafa vantað í viðskiptafræði kennsluna hérna heima fyrir hrun...

[Friðrik Hansen Guðmundsson, 26.5.2009 kl. 00:51]

Ég get vel fallist á að sameining allra þessara háskóla í tvo háskóla er mjög gott sem fyrsta skref. Þá værum við í það minnsta búin að tryggja gæði kennslunnar og spara verulega í yfirstjórn.

Mér stendur samt stuggur af þessu "bandaríska" háskólakerfi sem "okkar fólk" kom hér á með síðustu breytingunum á Háskóla Reykjavíkur, HR, þegar ákveðið var að gefa hann einkaaðilum. Í framhaldi hækkaði HR skólagjöldin upp úr öllu valdi m.a. í þeim tilgangi að greiða kennurum skólans margföld laun á við aðra háskólakennara. Þannig er rektor HR á fimmföldum launum rektors HÍ. Eins eru kennarar HR á þreföldum launum kennarana HÍ.

Þessi ofurlaun kennara og rektors eru nemendur skólans látnir borga. "Okkar fólk" gekk þannig frá málum að LÍN lánar nemendum fyrir þessum skólagjöldum / ofurlaunum.

Þá keyrir HR þá stefnu og reynir að selja nemendum og almenningi þá hugmynd að HR stefni á að verða einn af tíu bestu háskólum í Evrópu. Það mun þeim aldrei takast en hugsanlega tekst þeim að selja þessa hugmynd hér innanlands. Þegar við bætist að HR býður dúxum landsins ókeypis skólavist í HR þá liggur fyrirmyndin að þessum skóla alveg klár fyrir. Fyrirmyndin eru "ofurháskólarnir" í Bandaríkjunum og Bretlandi.

Þessi skóli gengur út á tvennt.

• Kennurum skólans gefst kostur á að raka saman fé að kostnað nemenda.
• Nemendunum er ætlað að ná þessum skólagjöldum til baka með því að heimta hærri laun þegar þeir koma út á vinnumarkaðinn af því að þeir hafa lokið námi frá svo frábærum háskóla. Þeir hafa greitt gríðarlega há skólagjöld af því að þeir hafa verið í besta háskóla á Íslandi hjá bestu kennurum á Íslandi. Snillingarnir úr HR hljóta að fá hærri laun en aularnir sem lærðu hjá aulum sem kenna í HÍ. Aularnir sem kenna í HÍ kenna þar  vegna þess að þeir fengu ekki vinnu í HR á háu laununum þar, þú skilur.

Þetta er hugmyndafræðin á bak við HR. Þessi hugmyndafræði gengur út á eftirfarandi:

"Þú sér það frændi,  með hann  Nonna minn. Hann er í HR. Hann er þar með öllum dúxunum og er að læra hjá kennurum sem eru á margföldum launum miðað við það sem kennaraaularnir í HÍ fá. Auðvita hlýtur Nonni minn að ganga fyrir í allar stöður hjá hinu opinbera að maður tali nú ekki um störfin í einkageiranum. Nonni minn hefur hlotið svo miklu betri menntun en liðið sem lærði í HÍ. Hann Nonni minn er í góðum málum og verður alltaf á súperlaunum."

Þetta er bandaríska háskólakerfið sem hér er verið að innleiða. Auðmenn kaupa börnum sínum frama með því að senda þau í dýrustu háskóla í heimi.

Þetta virkar án efa vel í Bandaríkjunum og Bretlandi. Þau samfélög eru marfalt stærri og fjölbreyttari en það Íslenska. Ég spyr. Er þetta breyting sem við viljum gera á okkar litla stéttlausa samfélagi? Eigum við að búa hér til ofurháskóla fyrir börn efnafólks með tilheyrandi stéttaskiptingu?

Ég segi nei. Við eigum að velja sömu leið og hinar Norrænu þjóðirnar. Bjóða upp á háskóla sem eru kostaðir af skattfé almennings. Háskóla sem á öllum sviðum standa fremstir meðal jafninga. Háskóla þar sem skólagjöld eru lítil sem engin og allir hópar samfélagsins, ríkir jafnt sem fátækir, hafa frjálsan aðgang að og geta sótt þangað þá menntum sem hugur þeirra stendur til. 

Sjálfstæðisflokkurinn hefur á síðustu árum tekið stefnuna á Bresk - Bandarískt samfélag. Það er engin í dag í Íslensku samfélagi sem stendur fyrir þau gildi sem norrænu borgarflokkarnir standa fyrir. Hér áður fyrr var Sjálfstæðisflokkurinn einn af norrænu hægriflokkunum.

Nú er hún Snorrabúð stekkur og Sjálfstæðisflokkurinn hafnar í dag helstu gildum Norrænu borgaraflokkanna. Flokkurinn hefur valið Bresk - Bandarísk gildi fram yfir þau Norrænu sem m.a. kristallast í afstöðu flokksins til ESB.

[Bjarki Már (IP-tala skráð) 26.5.2009 kl. 13:38]

Sammála síðasta ræðumanni.

[Andri Geir Arinbjarnarson, 26.5.2009 kl. 17:52]

Friðrik,

Gott innlegg.  Hálfur háskóli af bestum gæðum er betri en 10 miðlungsskólar.  Ekki veitir af að fólk fái reynslu og þekkingu erlendis frá.  Við keppum ekki við bestu háskóla í heimi frekar en við Toyota í bílaframleiðslu.  Það er helgið af fólki sem heldur að Ísland geti orðið fremst í bílaframleiðslu og það sama á við háskóla.  Við getur framleitt einn og einn hlut í bíl og það sama á við háskóla.  Öll menntastefna á Íslandi er á villigötum.  Ekki hefur hún skilað menntuðum mannauði sem hefur staðið vörð um velferð þjóðarinnar.  Það er sá endanlegi mælikvarði sem er einhvers virði.  

[Sigurdur Ingólfsson (IP-tala skráð) 26.5.2009 kl. 21:38]

Mjög góð færsla,sem litlu er við að bæta. Það misstu sig allir á þessum undanförnu árum í þessari ímynduðu velmegun. Ekki síst stjórnvöld til ríkis og sveitarfélaga,samanber alla þessa háskóla,tónlistarhúsið,ofurlaun í ríkisgeiranum,sem reyndar voru að elta "bjargvættina í bönkunum" sem ætluðu að gera landið að fjármálamiðstöð. Við verðum nauðsynlega að gíra niður öll laun sem fóru upp úr öllu valdi og eru enn við líði. Þjóðfélagið ber þau alls ekki og þjóðarsátt næst aldrei fyrr en þau hafa lækkað verulega.

kveðja

[Andri Geir Arinbjarnarson, 27.5.2009 kl. 01:30]

Sigurður,

Ef laun á Íslandi eru lækkuð verulega verða þau meðal þeirra lægstu í Evrópu og nálægt Rúmeníu og Búlgaríu.  Við erum langfátækust af Norðurlöndunum og eigum alls ekki heima þar launalega séð.  Hvernig gat þetta skeð á 5 árum hér sem tók austur Evrópu 30 ár?  Ísland er í sérklassa þegar kemur að þeim lægst launuðu.  Gaman að sjá hvernig mamman og pabbinn redda málum nú!