Er forsetinn að búa sig undir að skipa hér utanþingsstjórn?

Maður gengur nú undir manns hönd við að reyna að gera eins lítið og hægt er úr þeirri staðreind að samkvæmt stjórnarskrá er forsetaembættinu falið að fara með framkvæmdavaldið og skv. 21. grein stjórnarskrárinnar er forseta, ekki Alþingi, falið umboð þjóðarinnar að gera samninga við erlend ríki. Ljóst er að mörgum stjórnmálamönnum er mikill þyrnir í augum það mikla vald sem stjórnarskráin felur eina embættismanni ríkisins sem þjóðin fær að kjósa í beinni kosningu á fjögurra ára fresti.

Alþingsmenn þykjast þess jafnvel umkomnir að geta skipað handhafa framkvæmdavaldsins fyrir verkum og krefjast þess að forseti skrifi tafarlaust undir Icesve lögin.

Háskólakennarar sem eru yfirlýstir stuðningsmenn ríkisstjórnarinnar þykjast sjá þess staf í stjórnarskrá að staðfesti forseti ekki lög innan tveggja til þriggja daga frá því forseti fær þau í hendur þá sé forseti að brjóta stjórnarskrána. Hvergi finnst þó stafkrókur um slíkan tímaramma í stjórnarskránni.

Ótrúlegt er að heyra menn tala með þessum hætti. Það er eins og þessir menn hafi ekki lesið stjórnarskrána og átti sig ekki á því að samkvæmt stjórnarskrá er forseti handhafi framkvæmdavaldsins. Forseti lætur ráðherra framkvæma vald sitt. Ráðherrar þiggja vald sitt frá forsetaembættinu. Ráðherrar þiggja vald sitt ekki frá Alþingi.

Alþingi fer með löggjafarvaldið. Samkvæmt stjórnarskrá eru þingmenn ekki kosnir á þing til að fara með framkvæmdarvaldið. Í Alþingsikosningum er samkvæmt stjórnarskrá ekki verið að veita þingmönnum umboð til að fara með framkvæmdavaldið. Þingmenn fara með löggjafarvaldið. 

Samkvæmt stjórnarskrá er þjóðin í forsetakosningum að veita forseta umboð til að fara með framkvæmdavaldið. Hvort það eru svo þingmenn eða utanþingsmenn sem fara með vald forseta sem ráðherrar, það er á hendi forseta að ákveða / samþykkja.

Einhverjar hefðir, venjur og almennur skilningur sem varð milli einstakra forseta og ákveðinna forystumanna í stjórnmálum hér á árum áður sem mótaðast kannski mest af því að embættin voru þá með skrifstofur í sama húsi getur aldrei orðið stjórnarskránni yfirsterkari. Við getum ekki stýrt og stjórnað þessu samfélagi á grunni þeirra hefða og venja sem mynduðust á sínum tíma í samstarfi þeirra Vigdísar Finnbogadóttur forseta og Steingríms Hermannssonar forsætisráðherra. Við höfum stjórnarskrána til að segja okkur til um það hvernig þessi samskipti eiga að vera.

Stjórnarþingmenn standa fyrir endalausum hótunum og hóta sem aldrei fyrr forseta og almenningi. Þeir hóta því að verði Icesave lögin ekki tafarlaust staðfest þá munu himin og jörð farast. Of langt mál er að fara að telja upp allar þær hótanir sem stjórnarliðar ásamt Bretum og Hollendingum hafa haft uppi verði Ivesave málið ekki tafarlaust afgreitt. Eitt er þessum hótunum öllum sammerkt, allar eiga þær sér litla stoð í raunveruleikanum. Ekkert hrun varð á mörkuðum nú í morgun eins og varaformaður fjárlaganefndar Alþingis var búinn að "lofa" að mundi verða skrifaði forseti ekki undir lögin fyrir opnun markaða í dag. Þetta með hrunið í morgun var jafn innistæðulaus hótun eins og aðrar hótanir sem stjórnarliðar hafa haft uppi í þessu máli.

Það gleður mig að forsetinn skuli ekki hafa látið undan þessum hótunum.

Það gleður mig að forseti lætur slíkan málflutning ekki hafa áhrif á sig frekar en hann hefur haft áhrif á þessi 25% atkvæðisbærra manna og kvenna sem hafa ekki farið á taugum þrátt fyrir fordæmalausar hótanir Breta og Hollendinga  og stendur enn óbugaður í þessum efnahagsstormi sem hér hefur geisað. Þessi 25% atkvæðisbærra manna og kvenna sem hafa skorða á forseta að synja nýjustu útgáfu á Icesave lögunum staðfestingar.

Vonandi bara að forsetinn taka sér góðan tíma fram eftir vikunni til að skoða þetta mál. Hann þarf að láta skoða og flokka þessar undirskriftir og fá þær tölur staðfestar sem InDefence lagði fyrir hann. Það mun taka tíma og ekki forsvaranlegt annað en láta kanna þessar undirskriftir, hvort heldur hann staðfestir eða synjar. Eins er ekki óeðlilegt að hann kalli til álitsgjafa sér til ráðuneytis varðandi þá þætti málsins sem hann vill fá nánari skýringar á.

Eins þarf að undirbúa næstu skref velji forseti að synja lögunum staðfestingar.

Trúlegt er að synji forseti lögunum staðfestingar þá má búast við að hér skelli á stjórnarkreppa. Forseti þarf því að vera með mótaða ef ekki tilbúna utanþingsstjórn sem forseti mun þá skipa. Utanþingsstjórn sem gæti tekið við stjórnartaumum hér innan viku frá því núverandi stjórn segir af sér. 

Eðlilegt væri að slík utanþingsstjórn sæti í það minnsta í rúmt ár þannig að kosið yrði vorið 2011. Alþingiskosningar væru þá ekki að trufla sveitarstjórnarkosningarnar sem fara fram á þessu ári. Það er heldur ekki gott ef sveitarstjórnar- og alþingiskosningar koma upp á sama tíma að fjórum árum liðnum. 

Ný búið er að samþykkja fjárlög þannig að slík utanþingsstjórn þarf ekki að leggja nein stjórnarfrumvörp fyrir þingið. Þingið hefur fjárveitingarvaldið og slík utanþingsstjórn þyrfti í raun fyrst  á Alþingi að halda í haust til að fá fjárlögin fyrir næsta ár samþykkt. Engin ástæða er til að ætla annað en að slík utanþingsstjórn ætti gott samstarf við þingið og það yrði myndaður meirihluti á Alþingi um lagabreytingar sem þingmenn teldu nauðsynlegar og vildu afgreiða fram að kosningum, þar með talin fjárlög fyrir næsta ár. Alþingi færi þá kannski loksins að samþykkja eitthvað af þessum góðu þingmannafrumvörpum sem sitjandi ríkisstjórnir hafa alltaf nær undantekningalaust hafnað og fellt. Forsetinn hefði svo í hendi sér að samþykkja og synja þeim lögum sem þingið samþykkir. Lögum sem forseti hafnar yrði vísað til þjóðarinnar.

Með þessu myndu stjórnmálaflokkarnir missa mikil völd og beint lýðræði í landinu yrði með þessu stóraukið.

Er það ekki einmitt slík utanþingsstjórn sem þetta samfélag þarf á að halda á þessu ári til að gera upp hrunið?

Er það ekki einmitt slík utanþingsstjórn sem við þurfum á að halda til að taka á skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis sem á að birta 1. febrúar n.k?

Aðeins dómsmálaráðherra getur ákært fyrir landráð. Mun slík ákæra nokkurn tíma vera lögð fram nema við völd verði utanþingsstjórn?

Okkur í Norræna íhaldsflokknum og öðrum framboðum gæfist góður tími til að undirbúa þátttöku í komandi Alþingiskosningum vissum við að það yrði kosið til þeirra vorið 2011.

 

 

Mynd: Hvítárvatn og Langjökull. 

 

„Ekki mikið tilefni til biðleiks“