Einhliða upptaka evru?

Þetta eru athyglisverðar niðurstöður. Willem H Buiter prófessor í evrópskri stjórnmálahagfræði við London School og Economics leggur til að langtímamarkmið okkar eigi að vera að ganga í Myntbandalagið og taka upp evru.

Horft til þeirra ára sem mun líða þar til það er hægt þá leggur hann til að við tökum upp norska eða danska krónu. Ef við ætlum að nota íslensku krónuna áfram þá þurfum við að vera með gjaldeyrishöft hér næstu ártugina og hverfum atvinnulega áratugi aftur í tímann.

Ef Noregur eða Danmörk væru tilbúin til þess að leyfa okkur að nota þeirra gjaldmiðil og Seðlabanki þeirra yrði lánveitandi íslensku bankana til þrautavara þá ættum við að þiggja það. En væru Norðmenn og Danir til í það? Ég verð nú að viðurkenna að mér finnst það ólíklegt en það er sjálfsagt að reyna. Þetta var nefnt við norska ráðamenn og við sáum þá hlægja að því hér fyrir jól. Þeir tóku þessu sem brandara þá. Kannski skilja þeir alvöruna nú.

En ég spyr, hvað gerist ef þjóðin hafnar aðild að ESB og upptöku evru í þjóðaratkvæðagreiðslu? Hvert er þá "Plan B"? Íslensk króna og gjaldeyrishöft næstu áratugina?

Ég er sammála Birni Bjarnasyni að við eigum að taka einhliða upp evru og það sem fyrst. Samhliða eigum við að gera þrennt.

• Lýsa því yfir að við óskum eftir aðildarviðræðum við ESB. 
• Að við stefnum að því að uppfylla Maastricht skilyrðin sem er forsenda þess að fá að nota evruna.
• Síðast en ekki síst eigum við að senda okkar besta fólk af stað til ríkisstjórna landanna í ESB og skýra þeim frá stöðu mála hér heima. Einstaklingar, fyrirtæki og þjóðin öll eru að stefna í gjaldrot og við getum aldrei unnið okkur út úr þessum vanda né borgað skuldir okkar nema við skiptum um gjaldeyrir. Ekki sé verið að biðja um samþykki heldur er verið að óskað er eftir að okkur sé sýndur skilningur á þessum sérstöku aðstæðum á Íslandi og þetta sé algjört neyðarúrræði að taka evruna upp einhliða með þessum hætti. Ég held að okkur verði sýndur ákveðinn skilningur og þessar þjóðir muni setja "kíkirinn fyrir blinda augað" veljum við að fara þessa leið.

Að fara í myntbandalag við Dani og Norðmenn, það ferli gæti tekið mörg ár ef það er þá raunhæfur kostur. Hin leiðin er fær að taka upp einhliða evru.

Áhyggjur af því að bankakerfið hafi þá ekki lánveitanda til þrautavara eru skiljanlegar en er það ekki nákvæmlega sama staða og við höfum í dag? Ég get ekki séð að Seðlabankinn hafa neina burði til að verja bankana hvort heldur við erum hér með krónur eða evrur.

Að gjaldeyrir muni streyma úr landinu vegna jöklabréfanna ef við tökum upp evru er eru einnig skiljanlegar. En þetta eru bara að mér skilst átján aðilar sem eiga þessi bréf. Er ekki spurningin að semja við þá um að þeir fái þetta fé í áföngum á næstu 4 til 6 árum og aflétta þar með þessari pressu? Við getum í versta falli verið með einhver gjaldeyrishöft á þessu tímabili.

Já, ég er alltaf að styrkjast í því að við eigum að taka einhliða upp evru. Þetta á að vera okkar "Plan B" hafni þjóðin aðild að ESB í þjóðaratkvæðagreiðslu.

 

Voru í raun án Seðlabanka